Ούτε Μαρξ ούτε σαρξ!

TO ΠΡΩΤΟ (ή, ίσως, το σημαντικότερο) βήμα θεραπείας είναι η αποχή από το σεξ για 90 μέρες. Ό,τι κι αν θεωρεί ο καθένας ως σεξ. Για κάποιους από τους sexaholics (σεξουαλικά εθισμένους), σεξ είναι ο διαρκής και βασανιστικός αυνανισμός, για κάποιους η πορνογραφία, για άλλους μια διαρκής αλλαγή συντρόφων και για κάποιους άλλους το απρόσωπο της πορνείας. Για όλους το σεξ παίρνει τη μορφή μιας καταναγκαστικής αναζήτησης της ερωτικής ικανοποίησης, η οποία ωστόσο δεν έρχεται ποτέ. H Gerri, μια δασκάλα από τη Μινεάπολι των ΗΠΑ, μετά το σχολείο σύχναζε σε μπαρ για εργένηδες. Κάποια στιγμή διατηρούσε ταυτόχρονα σχέση με τέσσερις άνδρες...

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδω

The Athenian Mall: Ο θρίαμβος του «μεσαίου χώρου»

ΣΤΙΣ 28 Φεβρουαρίου 1902, ο Ιωάννης Καραδήμος, «φρενοβλαβής, περιφερόμενος ελεύθερος εν τοις οδοίς», εισβάλλει στα ανάκτορα διεκδικώντας τον θρόνο του. Συλλαμβάνεται και με εντολή του βασιλιά ο «δυστυχής παράφρων» εισάγεται στο Δρομοκαΐτειο. Με το περιστατικό αυτό ολοκληρώνεται μια πρώτη μεγάλη - αλλά και αμήχανη - τομή στη λειτουργία της πόλης. H συζήτηση για το μάντρωμα των τρελών που κυκλοφορούσαν στους δρόμους της Αθήνας είχε αρχίσει λίγα χρόνια πριν και είχε προκαλέσει έντονες αντιπαραθέσεις με κορυφαία την παρέμβαση του Κωστή Παλαμά, ο οποίος είχε γράψει και άρθρο με τίτλο «Αι Αθήναι αγαπώσι τους τρελλούς των».

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδω

H «ηθικιλίνη» βλάπτει σοβαρά την κοινωνία

Ο ANTPE KONT-ΣΠΟΝΒΙΛ είναι σήμερα από τους δημοφιλέστερους διανοουμένους στη Γαλλία (καθηγητής Φιλοσοφίας στη Σορβόννη). Δύο παρατηρήσεις του έχουν προκαλέσει μεγάλες συζητήσεις. H μία έχει να κάνει με τη διαφορά τού 1968 από το σήμερα: «Το '68 η ουτοπία επιχείρησε να αντικαταστήσει την ηθική. Το '68 λέγαμε ότι όλα είναι πολιτική. Ακόμη και οι σεξουαλικές σχέσεις. Σήμερα, η ηθική επιχειρεί να αντικαταστήσει την ουτοπία».

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδω

Οι εφημερίδες στο τέλος του μονόδρομου...

Ο Γ. T. ΣΤΙΝΤ δεν ήταν καθόλου τυχαίος. Μέχρι τις μέρες του (εκεί στα 1880) οι εφημερίδες ήταν απλώς παραρτήματα των κομμάτων. Πληρώνονταν για να δημοσιεύουν τα προγράμματα ή τις θέσεις τους, γι' αυτό και η κυκλοφορία τους ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Ο Στιντ - ίσως λόγω καταγωγής (βαθιά θρησκευόμενοι γονείς) - έβαλε την αίρεση σ' έναν κατ' εξοχήν ευνοϊκό για τέτοιους πειραματισμούς χώρο. Ως εκδότης της «Pall Mall Gazette», μιας φιλελεύθερης εφημερίδας, αποφάσισε να θίξει από τις στήλες της το μαλακό υπογάστριο της βικτωριανής Βρετανίας, την πορνεία ανήλικων κοριτσιών. Έκανε, λοιπόν, κάτι εξωφρενικό: αγόρασε ένα ανήλικο κορίτσι, το εγκατέστησε σε οίκο ανοχής κι έπειτα από λίγο καιρό το πούλησε στη Γαλλία. Μετά δημοσίευσε σε συνέχειες στην εφημερίδα τις περιπέτειες της μικρής. Ο Στιντ έγραψε:

Διαβάστε ολο το άρθρο εδω

Εξέγερση σε αστικές ερήμους Αρχιτεκτονική, τ' ακούς

ΦΟΡΑΝΕ ΚΟΥΚΟΥΛΕΣ, καίνε τις δικές τους περιοχές, πιο επιθυμητός τους στόχος είναι τα σχολεία, πιο εύκολος τα αυτοκίνητα. Κατά έναν περίεργο τρόπο, μία από τις ρίζες των εξεγέρσεων στο Παρίσι φθάνει στην Αθήνα ακριβώς πριν από 72 χρόνια. Τότε, στα 1933, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο «υπεγράφη» από τους κορυφαίους της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής η Χάρτα των Αθηνών. Ήταν το πιο γοητευτικό όσο και (εκ του αποτελέσματος) το πιο απογοητευτικό αρχιτεκτονικό κίνημα. Που πέτυχε να επιβάλλει τη σημερινή μορφή στην κύρια κατοικία, αλλά και στη σημερινή πόλη. Γνωστότερος απ' όλους ο Λε Κορμπιζιέ, ήταν αυτός που μπροστά στο οικιστικό αδιέξοδο (ιδίως μετά τον B' Παγκόσμιο Πόλεμο) πρόκρινε τη δημιουργία του «σπιτιού - εργαλείου» αλλά και τα τεράστια κτίρια της «συλλογικής οικογένειας».

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδώ

Ο «Κουαλουνκουισμός» ή εκδοχές περί Τύπου

ΓΚΟΥΛΙΕΛΜΟ TZANINI ήταν σχετικά γνωστός στην ιταλική κοινή γνώμη από τη θητεία του ως εκφωνητή στο «Ράδιο Τομπρούκ». Το 1943 συντάσσει και διακινεί ευρέως ένα φυλλάδιο μέσω του οποίου - και στο «όνομα του απλού ανθρώπου» - εξαπολύει επίθεση εναντίον των ελίτ (πολιτικών, οικονομικών και πνευματικών) οι οποίες «τα έχουν κάνει πλακάκια εις βάρος του απλού ανώνυμου ανθρώπου». Ο Τζανίνι δηλώνει ότι αυτός θα ξεσκεπάσει τον ρόλο τους και τα σκάνδαλά τους και ότι αυτός είναι ο μόνος στον οποίο έχει εμπιστοσύνη ο απλός άνθρωπος. Έναν χρόνο μετά κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού του με τον τίτλο «L' Uomo qualunque» («Ο απλός άνθρωπος»). Το πρώτο τεύχος έκανε μπαμ. Ξεπέρασε τα 80.000 αντίτυπα αλλά αυτό δεν ήταν τίποτα. Μέσα σε δυο χρόνια έφθασε τα 800.000! H συνταγή ήταν απλή: Σκανδαλολογία με προσωπικές επιθέσεις και χτυπήματα πάνω και κάτω από τη ζώνη στους ανθρώπους της νέας εξουσίας...

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδω

Ιστορίες με σύνορα...

Ο ΑΛΦΡΕΝΤ Μοϊσίου χρωστάει - λένε - την πορεία του στην οικογένειά του. Δεν έγινε τυχαία υφυπουργός από τον Εμβέρ Χότζα, ούτε τυχαία του εμπιστεύθηκε ο παρανοϊκός δικτάτορας (και γνωστός ελληνολάτρης) το πρόγραμμα των μπούνκερ. Των χιλιάδων πολυβολείων που λόγω (και) του κόστους καταδίκασαν την Αλβανία να μείνει επί χρόνια στο περιθώριο του κόσμου. Ο Άλφρεντ Μοϊσίου, ο σημερινός πρόεδρος της Χώρας των Αετών, είναι γιος ενός ήρωα του B' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, ο Σπίρο Μοϊσίου, στρατιωτικός του βασιλιά Ζώγου αρνήθηκε το 1940 να υπακούσει τους Ιταλούς και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας.

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδώ

Ο δάσκαλος της Πόλης

ΣΤΙΣ 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1955 ένας νεαρός Ρωμιός βρέθηκε στη Σμύρνη για να παρουσιαστεί στον τουρκικό στρατό. Ως απόφοιτος Πανεπιστημίου (ελληνικού - φιλόλογος) θα περνούσε από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών (ο μοναδικός Ρωμιός από τους συναδέλφους του). Εκείνη τη μέρα και την επομένη βρέθηκε σε μια σκοτεινή παραζάλη της Ιστορίας. Τις ωμότητες εις βάρος της ελληνικής μειονότητας. Στην πατρίδα του την Πόλη, στη Σμύρνη και αλλού. Όμως στάθηκε και τυχερός. Μαζί του ήταν ένας Τούρκος, επίσης έφεδρος αξιωματικός. «Με είχε συμπαθήσει, κάναμε παρέα. Με τα επεισόδια, μα κυρίως μετά, έγινε η σκιά μου. H ασπίδα μου. Για να μη με προσβάλει κανείς. Με τίμησε με τη φιλία του, πώς μπορούσα να μην κάνω το ίδιο;». Ίσως ο Δημήτρης Φραγκόπουλος να τιμήθηκε στη ζωή του ακριβώς γιατί ...


Διαβάστε ολοκληρο το αρθρο εδω

Στο βασίλειο της γρίπης (ή μήπως της βιολογίας;)

ΑΠΟ MIA πρώτη ματιά, η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα δεν έχει καμία σχέση ούτε με τη νόσο των τρελών αγελάδων ούτε με τον πρόσφατο ιό στα πουλερικά της Ασίας. Στις 6 Αυγούστου του 1945 ο θόρυβος από την ατομική βόμβα μετέφερε κι ένα άλλο μήνυμα: ήταν η ενθρόνιση της φυσικής στην κορυφή των επιστημών και δη των «σκληρών» (θετικών). Οι ευφυέστεροι των μαθητών στράφηκαν προς την επιστήμη που η επιτυχία της ακούστηκε σε όλο τον κόσμο. Που σταμάτησε έναν πόλεμο και έθεσε νέους ορίζοντες στις δυνατότητες του ανθρώπου απέναντι στην ύλη. Το 1957, με τον Σπούτνικ, η φυσική καγχάζει πλέον από τον θρόνο της απέναντι στις άλλες επιστήμες. «Ο Θεός δεν παίζει ζάρια» ...

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδω

Οι μικροί θεοί τού «Μητέρα»

Ο ΒΥΡΩΝΑΣ στα 3,5, ο Άγης στα 2, ο Λάμπης μάλλον στα 3, η Ναταλία στα 2(;)... Το «Ροζ περίπτερο» στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα», στους Αγίους Αναργύρους, είναι το σπίτι τους. Ένα -ελπίζουν όλοι -προσωρινό σπίτι, όπως προσωρινό είναι και το όνομά τους, όπως προσωρινή είναι και η «μητέρα» τους. Ίσως το μόνο σταθερό σημείο τους δεν είναι παρά η παιδική τους ηλικία -η οποία άλλωστε εφευρέθηκε τον 19ο αιώνα για να απομυθοποιηθεί από το δεύτερο μισό του 20ού. Αλλά αυτό δεν το ξέρουν ακόμη τα παιδιά στο «Ροζ» και στα αλλά περίπτερα του «Μητέρα». Κατά έναν περίεργο τρόπο -τις 15 ημέρες που έζησα μαζί τους -αυτά τα παιδιά μοιάζουν (περισσότερο απ' όλα) με τον Πίτερ Παν, αν και γεννήθηκαν περίπου 100 χρόνια αργότερα.

Διαβάστε ολόκληρο το αρθρο εδω

Το αριστεροδεξιό κουβάρι

H Κέμνιτς (λεγόταν Καρλ Μαρξ) είναι μία ήσυχη πόλη στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Ίσως υπερβολικά ήσυχη, ειδικά τα τελευταία τρία - τέσσερα χρόνια. Είναι το παράδειγμα της αποβιομηχάνισης. Τα εργοστάσια έκλεισαν το ένα μετά το άλλο. Απέμεινε η μεγάλη ανεργία και ένα βαθιά ξενοφοβικό αίσθημα, αν και η παρουσία ξένων στην πόλη είναι σχεδόν ασήμαντη. Την πόλη αυτή διάλεξε ο Όσκαρ Λαφοντέν (εκ των ηγετών του Αριστερού Κόμματος) για να γράψει ιστορία. Με ένα ατόπημα που ξεσήκωσε σάλο στη Γερμανία. Ο δυναμικός Όσκαρ, μιλώντας κάτω από το άγαλμα του Μαρξ, δήλωσε ότι «δεν θα πρέπει να επιτραπεί οι νοικοκυραίοι Γερμανοί να χάσουν τις δουλειές τους από κακοπληρωμένους ξένους εργάτες». H επιλογή του όρου «ξένοι εργάτες» (fremdarbeiter) είχε πρωτοχρησιμοποιηθεί από τον Γκέμπελς και τους ναζί και μετά τον πόλεμο είχε αντικατασταθεί από το «αλλοδαποί» ή από το «φιλοξενούμενοι εργάτες»...

Διαβαστε ολοκληρο το αρθρο εδω

Ο βασιλιάς Πύρρος και το «βλαχόμετρο»

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Οι Αλβανοί. «Σ' αυτούς (τους Αλβανούς) - έγραφε η πρόωρα χαμένη ιστορικός E. Σκοπετέα - οι Έλληνες είχαν από τις αρχές ακόμη του 19ου αιώνα απονείμει την ελληνική ταυτότητα. (...) Χαρακτηρίζονταν ως είδος Ελλήνων, κάτι παραπάνω από αδελφός λαός» (από υποσημείωση σε κείμενο του Λ. Μπαλτσιώτη στο «H ελληνική μειονότητα της Αλβανίας»)

Διαβάστε ολο το αρθρο εδώ

Το φάντασμα του Ιβανώφ

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Ερωτηματικά. H σταθερότητα του Αλ. Γιωτόπουλου στη γραμμή του περί σκευωρίας, τρία χρόνια μετά, έχει αιφνιδιάσει την Αντιτρομοκρατική, αφού στο κτίριο επί της Κατεχάκη ήταν διάχυτη η «αισιοδοξία» ότι ο «αρχηγός θα έσπαγε» ή ότι θα έβρισκαν νέα στοιχεία. Τελικώς τα υπολειπόμενα ευρήματα από τις «γιάφκες» ήταν απλώς άνθρακες.

Διαβάστε ολο το αρθρο εδω

E, κύριε με το τζιπ. Με πατάς

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: «Reclaim the streets» (Διεκδικήστε τους δρόμους) ήταν το πρώτο κίνημα πολιτών, στο Λονδίνο, το 1992. H προσπάθεια άντεξε περίπου μέχρι το 1999 συνήθως με πάρτι σε κεντρικούς δρόμους, κυρίως στον βρετανικό Νότο.

Διαβάστε ολο το αρθρο εδω

Στη «ζώνη» του Μελιγαλά

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Νεολαϊκισμός. H «στροφή» της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς σε πιο «προσιτές» και νεφελώδεις προτάσεις με κύρια χαρακτηριστικά την απαξίωση του κεντρικού πολιτικού συστήματος («οι πολιτικοί τα έχουν κάνει πλακάκια»), την επίκληση του «Λαού» ως ενιαίου συνόλου και την ανάδειξη του μεταναστευτικού προβλήματος ως ρίζα όλων των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων.

Διαβάστε ολο το αρθρο εδω

Πράσινες βιολογικές ντομάτες...

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Βακτήρια. Οι πιο μικροί, μονοκύτταροι οργανισμοί του εδάφους. Όσο περισσότεροι τόσο πιο υγιές το χώμα, τόσο καλύτερα για τον γεωργό που επιλέγει τη βιοκαλλιέργεια. Είναι τόσοι πολλοί ώστε υπολογίζεται ότι σ' ένα στρέμμα βιολογικής καλλιέργειας το βάρος τους φτάνει τα 20 κιλά!

Διαβάστε ολο το άρθρο εδω

... Ότι αυτοί υψωθήσονται

H ΓΡΑΜΠΟΥΣΑ είναι νησάκι στα νοτιοδυτικά της Αμοργού, απέναντι από την Καλοταρίτισσα. Είναι ξακουστή για την καταπληκτική παραλία της και πολλοί παραθεριστές νοικιάζουν αυτοκίνητο, φτάνουν στην Κάτω Μεριά και από εκεί ένας βαρκάρης τούς περνάει απέναντι, στο νησάκι. Προς το απογευματάκι, τους φέρνει πίσω, στην Κάτω Μεριά. Φέτος, μια ζεστή ημέρα του Ιουλίου έγινε ανατροπή στο πρόγραμμα. Ο βαρκάρης ειδοποίησε τους λουομένους ότι η επιστροφή θα γινόταν («μόνο για σήμερα») αρκετές ώρες νωρίτερα για λόγους που δεν εξήγησε σαφώς, αλλά όλοι τούς έμαθαν αργότερα. Ήθελε να κάνει εκεί το μπάνιο του ο Αρχιεπίσκοπος με τη συνοδεία του, περίπου άλλους τέσσερις - πέντε ιερωμένους. Τη σχετική εντολή, «για λόγους ασφαλείας», έδωσε στον βαρκάρη ο καπετάνιος ταχύπλοου του Λιμενικού. Από μια πρώτη ανάγνωση, μπορεί κανείς να ψέξει τον Αρχιεπίσκοπο - ή όποιον είναι υπεύθυνος για το πρόγραμμά του - για έλλειψη ευγένειας. Π.χ., θα μπορούσε να είχε ειδοποιηθεί ο βαρκάρης μία ημέρα νωρίτερα ώστε να ακυρώσει τα δρομολόγιά του και να μην περιοριστεί κατά πολλές ώρες το μπάνιο των τουριστών... Το ζήτημα όμως δεν είναι εκεί. Βλέπετε, τα τελευταία δύο καλοκαίρια ο Αρχιεπίσκοπος και η παρέα του κάνουν τα μπάνια τους στην Αμοργό χρησιμοποιώντας το σκάφος του Λιμενικού από τη Νάξο!

Μέχρι και πρόπερσι ο Αρχιεπίσκοπος είχε στη διάθεσή του (ιδιωτικό) κότερο - του πρώην δημάρχου - και το ταχύπλοο του Λιμενικού φρόντιζε από απόσταση για την «τήρηση των μέτρων ασφαλείας».

Είναι σαφές πως τα πλοία του Λιμενικού δεν είναι σκάφη αναψυχής. Όχι για οποιονδήποτε, αλλά για κανέναν.

Μάλιστα, με κοινή υπουργική απόφαση (2002) των υπουργών Οικονομικών και Εμπορικής Ναυτιλίας προβλέπεται ότι όλες οι μεταφορές, ακόμη και ασθενών, αλλά και νομαρχών και υπουργών, πληρώνονται με σχετικό τιμολόγιο. Κάτι που παραβλέπεται στην περίπτωση του Αρχιεπισκόπου εδώ και δύο χρόνια (να φρόντισε ή «δεξιά του Κυρίου»;), αφού η κίνηση του σκάφους π.χ. φέτος (από 9 μέχρι 28 Ιουλίου, όσο έκανε τις διακοπές του στην Αμοργό ο Αρχιεπίσκοπος) περιγράφεται ως περιπολίες στα συγκεκριμένα νερά και βέβαια δεν κόπηκε κανένα τιμολόγιο στην Αρχιεπισκοπή. Το ίδιο καταγράφηκε και πέρυσι από 13 μέχρι 27 Ιουλίου - το αντίστοιχο διάστημα των διακοπών του Αρχιεπισκόπου στο γραφικό νησί των Μικρών Ανατολικών Κυκλάδων.

Οι διακοπές του Αρχιεπισκόπου προκαλούν...

... αρκετές παράπλευρες απώλειες στη ζωή των κατοίκων σε νησιά της άγονης γραμμής, ακριβώς λόγω της κρουαζιέρας του με το ταχύπλοο του Λιμενικού. Ειδικά φέτος (καταγγέλλουν από το site τους οι εργαζόμενοι στο Λιμενικό) που υπάρχει μόνο ένα φουσκωτό στη Μύκονο, ενώ της Πάρου έχει περιορισμένες δυνατότητες και της Σύρου το ένα είναι χαλασμένο - αξιόπλοο είναι μόνο το ναυαγοσωστικό. Το ταχύπλοο της Νάξου είναι το μοναδικό τέτοιου τύπου στην ευρύτερη περιοχή και για έναν ακόμη λόγο: Ο καπετάνιος και ο μηχανικός του είναι και μέλη του κλιμακίου επιθεώρησης σκαφών. Για παράδειγμα, ψαράς από το Κουφονήσι και ιδιοκτήτης τουριστικού σκάφους στη Νάξο ειδοποιήθηκαν ότι για να περάσουν την καθιερωμένη και απαραίτητη επιθεώρηση έπρεπε να μεταβούν - με τα σκάφη τους - στην Αμοργό, εφόσον χρειάζονταν τη σχετική βεβαίωση κατά το διάστημα των διακοπών του κ. Χριστόδουλου!

Το ταχύπλοο του Λιμενικού διαθέτει πλήρωμα έξι ανδρών (για τις διακοπές του Αρχιεπισκόπου επανδρώθηκε με το ελάχιστο δυνατό των τεσσάρων ανδρών) και κινείται με δύο μεγάλες μηχανές των 1.350 κυβικών καθεμία, οι οποίες καταναλώνουν 400 λίτρα πετρέλαιο την ώρα! Υπολογίζεται ότι το τετραμελές πλήρωμα στοίχισε - εκτός έδρας και έξοδα διαμονής - στο Λιμενικό (και κατ' επέκταση στον Έλληνα φορολογούμενο) περίπου 6.000 ευρώ για το διάστημα που πηγαινοέφερνε τον κ. Χριστόδουλο και την παρέα του για μπάνια. Μάλιστα, προκλήθηκε μικροεπεισόδιο επειδή το Λιμενικό (και όχι ο Αρχιεπίσκοπος!) χρωστούσε στον προμηθευτή του νησιού το πετρέλαιο από τις περσινές βουτιές. Τελικά, με λίγη οικονομία βγήκαν και οι φετινές βουτιές.

Το βασικό ερώτημα όμως δεν αφορά...

... τον κ. Χριστόδουλο. Είναι γνωστές οι απόψεις του περί σφιχτού εναγκαλισμού Κράτους και Εκκλησίας. Γνωρίζει καλά ο ίδιος ότι σε περίπτωση χωρισμού - με όσα αυτός συνεπάγεται - τότε η Εκκλησία θα χάσει όχι μόνο τη θεσμική πρωτοκαθεδρία της, αλλά και τη ρότα της αφού οι μηχανισμοί της και τα στελέχη της δεν διακρίνονται για την προσαρμοστικότητά τους σε νέες καταστάσεις. Το βασικό ερώτημα αφορά την κυβέρνηση. H παραχώρηση ενός ταχύπλοου σκάφους του Λιμενικού για τα μπάνια πέντε ιερωμένων - έστω και αν ο ένας είναι ο Αρχιεπίσκοπος - είναι ενδεικτική μιας νοοτροπίας που οι ρίζες της βρίσκονται πολύ μακριά, στα μέσα του 19ου αιώνα. Τότε που υπήρχε η ανάγκη να δημιουργηθεί έθνος για να νομιμοποιηθεί ένα κράτος. Σε δεύτερο επίπεδο, αυτή η παραχώρηση μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί ως ενδεικτική μιας αρχοντοχωριατικής νοοτροπίας που συγχέει το δημόσιο με το προσωπικό και την εκτελεστική εξουσία με το ατομικό συμφέρον. Ο υπουργός ή ο γενικός έχουν μάθει να πιστεύουν ότι το κοινό τους επηρεάζεται (και) από την Εκκλησία. Έτσι, μια τέτοιου τύπου «διευκόλυνση» αφήνει προσδοκίες μελλοντικής εκλογικής ενίσχυσης από την Εκκλησία. Και οι εκπρόσωποι ενός σύγχρονου κράτους αυτοεγκλωβίζονται σε πρακτικές που μόνο στους μουλάδες της Περσίας φαίνονται ως αυταπόδεικτες. Ίσως γι' αυτό ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νίκος Σηφουνάκης εξηγεί πως το πρόβλημα είναι διπλό. «H μία όψη έχει να κάνει με τη σημερινή κυβέρνηση, η οποία ταυτίζεται ιδεολογικά με τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας μας και είναι υπόλογη για την προκλητική χρήση της δημόσιας περιουσίας. Από την άλλη, «ο Θεός της Ελλάδος», τελικά προστάτεψε τη χώρα. Και ο ίδιος έγινε Προκαθήμενος σε εποχές δημοκρατίας. Αλλά το πλέον προκλητικό είναι ότι στους διάφορους τιτλούχους τής εν Ελλάδι Ορθοδοξίας έχουν απονεμηθεί δικαιώματα διά βίου διοικητών. Π.χ., τους απονέμονται στρατιωτικές τιμές. Το θέαμα είναι ορισμένες φορές κωμικό. Όσο για τη σεμνότητα και την ταπεινότητα, ο Αρχιεπίσκοπος θεωρεί ότι αφορά όλους τους άλλους πλην του ιδίου. Ούτε μία φορά δεν έχει καταδεχθεί το πλοίο της γραμμής. Δικαίωμά του. Και δικό μας να τον κρίνουμε».


Info
* Αντώνη Λιάκου «Πώς στοχάστηκαν το έθνος αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο;» Αθήνα 2005 ΠΟΛΙΣ

* David Marquand-Ronald Nettler «Θρησκεία και δημοκρατία» Αθήνα 2003, ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

* Έφης Γαζή «Ο δεύτερος βίος των Τριών Ιεραρχών" Αθήνα 2004 ΝΕΦΕΛΗ

* Παναγιώτη Δ. Νικολόπουλου «Ιδιωτικοποίηση της θρησκείας και εκκοσμίκευση της Εκκλησίας» Αθήνα 2005 ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Ανάπαυλα

Οι Ενστάσεις θα ξεκουραστούν -οχι πολύ ,2-3 βδομάδες...

Μονα Λίζα και βραχιόλια

Η λέξη της εβδομάδας: Βραχιόλια. Ο Άρμστρονγκ αφού κέρδισε ποδηλατικούς γύρους στη Γαλλία ανακάλυψε ότι το (ακόμη) πάμφθηνο καουτσούκ ίσως είναι πολύ πιο αποτελεσματικό. Μπίνγκο... Πριν από 95 χρόνια ο Φρόυντ δημοσίευε την εκτίμησή του για τα απωθημένα του Ντα Βίντσι με αφορμή τη Μόνα Λίζα. Η δημιουργία των συμβόλων είναι πολύπλοκη. Αλλά τα σύμβολα είναι πάντα απλά...

Διαβάστε ολο το άρθρο εδω

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Ska

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Ska. Πρόκειται -εξηγεί ο δημοσιογράφος Λεωνίδας Αντωνόπουλος («Μουσικοί του Κόσμου») -για είδος μουσικής απο την Τζαμάικα (πριν από τη ρέγγε), το οποίο κακώς ταυτίζεται (ως μέρος της κουλτούρας) με το ομόηχο (στην αργκό) υβρίδιο κάνναβης. Το ska συνάντησε την πανκ στην Αγγλία στα τέλη της δεκαετίας του '80.

Διαβάστε ολο το άρθρο εδώ.

Η λέξη της εβδομάδας: κρατική Εκκλησία

Η λέξη της εβδομάδας: κρατική Εκκλησία. Ήδη από το 1838, με Διάταγμα του Όθωνα στην εφημερίδα «Αθηνά», γίνεται σαφής σύνδεση της 25ης Μαρτίου ως ημέρας έναρξης της ελληνικής Επανάστασης με τη θρησκευτική γιορτή του Ευαγγελισμού (Από τον «Δεύτερο βίο των Τριών Ιεραρχών» της Έφης Γαζή, Αθήνα 2004, Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ).

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.

Η λέξη της εβδομάδας: Ψυχανάλυση

Η λέξη της εβδομάδας: Ψυχανάλυση. Στις αρχές της δεκαετίας του '30 ο φροϋδισμός αγκαλιάστηκε στην Ελλάδα όχι από γιατρούς αλλά από εκπαιδευτικούς και δη τους δημοτικιστές. Το 1946 η πρώτη ψυχαναλυτική ομάδα στην Ελλάδα είναι γεγονός: Ανδρέας Εμπειρίκος, Γεώργιος Ζαβιτσιάνος, Δημήτρης Κουρέτας, Μαρία Βοναπάρτη.

Η «γενιά» της ψυχανάλυσης...

Η Bertha έμεινε γνωστή στην Ιστορία ως «Άννα Ο». Ήταν ασθενής τού Josef Breuer, στενού φίλου τού Σίγκμουντ Φρόυντ. Η Bertha παρατήρησε ότι ένιωθε ανακούφιση μιλώντας για τις τρομακτικές παραισθήσεις της (αργότερα, στα 1900, έγινε η πρώτη κοινωνική λειτουργός στην Ευρώπη και ασχολήθηκε με τα παιδιά, αν και η ίδια δεν παντρεύτηκε). Το «καθάρισμα της καμινάδας» (όπως η ίδια ονόμασε τη διαδικασία) ήταν το πρώτο λιθαράκι στο οικοδόμημα της ψυχανάλυσης.
Ο Πέτρος είναι συγγραφέας και ζει με τη Βασιλεία, η οποία διδάσκει σε περιφερειακό Πανεπιστήμιο. Πρώτη _ τρία χρόνια πριν _ ξεκίνησε ψυχανάλυση η Βασιλεία κι από πέρυσι και ο Πέτρος. Σαράντα κάτι αυτός, 30 κάτι αυτή, ανακάλυψαν πράγματα που κρατούν για τον εαυτό τους αλλά και κάτι ακόμη: ότι πολλοί φίλοι τους επίσης κάνουν ψυχανάλυση και, αρκετοί, ψυχαναλυτική θεραπεία. Ο Πέτρος, προχθές σε μια παρέα, σιγομουρμούριζε ότι «από τα αμφιθέατρα του '80 και τις διαδηλώσεις, βρεθήκαμε στα ντιβάνια των ψυχαναλυτών»... Είναι όντως αυτή η πορεία τής γενιάς του '80; Τα βιβλία του Ίρβιν Γιάλομ έχουν ξεπεράσει στην Ελλάδα τα 170.000 αντίτυπα.
Στο Πάντειο και στο Χίλτον περισσότεροι απο 3.000 πολίτες (όχι μόνο απο την
Αθήνα) έσπευσαν να τον ακούσουν. Αυτό το ενδιαφέρον αποτελεί άραγε έναν δείκτη, μπορεί να συνυπολογιστεί σε μια ευρύτερη τάση σήμερα; Πριν από 11 χρόνια κυκλοφόρησε στη Γερμανία το βιβλίο ενός μεγάλου φροϋδιστή, τού Έρνεστ Ρίχτερ, με τον περίεργο τίτλο «Όποιος δεν επιθυμεί να υποφέρει, θα πρέπει να μισήσει». Σε συνέντευξή του στην (τότε) «Νέα Οικολογία», είχε εξηγήσει: «Όταν ένας άνθρωπος δεν αντιπαρατίθεται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει αλλά συνεχώς δημιουργεί ψεύτικες εικόνες, όταν δεν μπορεί να αντέξει τις αδυναμίες και να λυπηθεί για τα λάθη του, τότε χρειάζεται έναν ή περισσότερους εχθρούς στους οποίους προβάλλει αυτά που δεν θέλει να δει και να αντιληφθεί στον εαυτό του. Όσα περισσότερα απωθεί τόσο περισσότερους εχθρούς χρειάζεται».
Η ψυχανάλυση δεν είναι μια απλή...
... διαδικασία. Περιγράφεται ως μακρόχρονη και επίπονη. Και είναι και δαπανηρή. (Μια μέση τιμή κυμαίνεται περίπου στα 50 έως 60 ευρώ το 45λεπτο και κανονικά χρειάζονται τέσσερις συνεδρίες τη βδομάδα, αν και πλέον περιορίζονται _ λόγω (και) του κόστους _ στη μία ή τις δύο. Κι όμως. Τα «μηνύματα» λένε ότι ένα κομμάτι τής ελληνικής κοινωνίας, σήμερα, σπεύδει στο ντιβάνι! Αποτελούν, εάν όχι το μοναδικό, πάντως το πιο ενδιαφέρον «κίνημα κατά μόνας, που αναπτύχθηκε μετά τον θάνατο του θεού». Διότι _ όπως λέει ο Γιάννης Σταυρακάκης _ διδάσκων στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ και έγκυρος μεταφραστής στα ελληνικά τού Λακάν (του άλλου μεγάλου πόλου τής ψυχανάλυσης), «αν δεν είχε προηγηθεί ο θάνατος του θεού, ενδεχομένως δεν θα είχε αναπτυχθεί ο (ψυχ)αναλυτικός λόγος».
Η κατάρρευση των βεβαιοτήτων συνεισέφερε στον δρόμο προς την ψυχανάλυση; Ο Θανάσης Τζαβάρας (καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας) σημειώνει τη «συνάντηση» τού Μαρξ με τον Φρόυντ, λίγο πριν τον «Μάη του '68» και την «ψυχανάλυση (τότε) ως στοιχείο απελευθέρωσης και επαναστατικότητας». Στην Ελλάδα, ήδη επί Χούντας (και λίγο μετά), «ήρθε» ως συνέχεια τού Φροϋδομαρξισμού ο Μαρκούζε. Εκείνη την περίοδο σας θυμίζω τη μεγάλη «προγιαλομική» εκδοτική επιτυχία του «Κέδρου», με το μυθιστόρημα «Εγώ και αυτό» της Μαρί Καρντινάλ.
Μετά το '80 και με την αύξηση του αριθμού των ψυχαναλυτών στην Ελλάδα, καταγράφεται όντως μια σημαντική αύξηση ψυχαναλυόμενων. Πόσοι; Δεν υπάρχουν στοιχεία. Μόνον εμπειρικά. Και μετά; Μετά, η θρησκευτικότητα εξέπεσε· το ίδιο και η... ΕΣΣΔ. Ταυτίζεται το γεγονός με τη νέα ώθηση της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα; «Και ναι και όχι», θα απαντήσουν ψυχαναλυτές. «Η διευθέτηση της αυτογνωσίας, ως μέρους μιας φιλοσοφικής αναζήτησης, μπορεί να είχε καλυφθεί από την επαναστατικότητα μιας γενιάς αλλά μπορεί και όχι»... Ίσως αυτό είναι το πιο γοητευτικό κομμάτι της ψυχανάλυσης, η απελευθερωτική της δύναμη: κάθε άνθρωπος «είναι» και μία διαφορετική απάντηση, σε τόσο κοινά ερωτήματα.
Στην Ελλάδα οι ψυχαναλυτές...
... υπολογίζονται περίπου σε 130 έως 150. Από αυτούς, λίγο περισσότεροι από 100 βρίσκονται στην Αθήνα και οι υπόλοιποι στη Θεσσαλονίκη και (ελάχιστοι) στην Πάτρα και το Ηράκλειο. Ο Θανάσης Τζαβάρας απαντά μονολεκτικά στην ερώτηση «τι ψάχνει αυτός που χτυπάει την πόρτα του ψυχαναλυτη»: «Τον εαυτό του».
Η Σταυρούλα Μπεράτη _ καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας _ είναι πρόεδρος της «Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας» (υπάρχουν και άλλες
«εταιρείες») και εντοπίζει τους ενδιαφερόμενους για ψυχανάλυση στα αστικά κέντρα. Μάλιστα, τα άτομα αυτά είναι μέσου ή ανωτέρου μορφωτικού επιπέδου, ενώ σ' αυτά συγκαταλέγονται και αρκετοί φοιτητές αλλά και άτομα σε ηλικίες κυρίως μεταξύ 20 και 22 και μέχρι τα 45.«Διότι, μόνο αν έχεις αναλάβει την ευθύνη του εαυτού σου και βέβαια αν σ' ενδιαφέρει να είσαι δημιουργικός στη ζωή σου _ αυτό που λέμε να "κάνεις πράγματα" _, τότε στο αίτημα τής αλλαγής της ψυχικής σου οργάνωσης μπορεί να σε βοηθήσει η ψυχανάλυση.» Ενδιαφέρον έχει και η εκτίμηση ότι, συνήθως, όσοι πηγαίνουν για ψυχανάλυση δεν ανήκουν στις οικονομικές ελίτ. «Οι πλούσιοι, λέει ο Θ. Τζαβάρας, έχουν άλλους τρόπους. Ταξίδια κ.λπ». Άλλωστε ο Φρόυντ είχε πει ότι «ευτυχία είναι η ικανοποίηση μιας παιδικής επιθυμίας(...) Ευτυχία είναι η μεταγενέστερη εκπλήρωση μιας προϊστορικής επιθυμίας. Γι' αυτό ο πλούτος φέρνει τόσο ελάχιστη ευτυχία!: το χρήμα δεν ήταν επιθυμία στην παιδική ηλικία».
Πολλοί ψυχαναλυτές συμφωνούν ότι η ψυχανάλυση είναι πιο κοντά στις πνευματικές ελίτ. «Συγγραφείς και γενικά άνθρωποι που σκέφτονται πιο "εσωτερικά" είναι πιο έτοιμοι για την ψυχανάλυση», σημειώνει η Σταυρούλα Μπεράτη.

Ο δρ Σταύρος Μέντζος...
... ήταν για χρόνια καθηγητής Ψυχανάλυσης και Ψυχοθεραπείας, στο αντίστοιχο κέντρο, στο Βερολίνο. Σήμερα, δέχεται τους ασθενείς του στο ιατρείο του στη
Φρανκφούρτη: «Νομίζω ότι, διεθνώς, το "ντιβάνι" περιορίζεται για δύο
λόγους: πρώτον οικονομικούς και δεύτερον λόγω της παράλληλης εμφάνισης νέων ψυχοθεραπευτικών κινήσεων. Βέβαια, αν αθροίσουμε όλες αυτές τις κινήσεις, θα διαπιστωθεί μάλλον άνοδος παρά μείωση. Ίσως ο κόσμος τώρα στρέφεται σε λιγότερο χρονοβόρες θεραπείες. Σήμερα στη Γερμανία, όλο και περισσότεροι κάνουν προσανατολισμένη ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία» Ποιοι; «Κυρίως ένα κομμάτι που ανήκει στην πανεπιστημιακή ελίτ και πολλοί φοιτητές».
Πριν από περίπου 20 χρόνια, Βερολινέζοι γιατροί έπεισαν με μελέτες τα Ασφαλιστικά Ταμεία ότι είναι προς το συμφέρον τους να επιδοτήσουν την ψυχανάλυση, παρά να αναλάβουν το κόστος της θεραπείας διάφορων π.χ.
ψυχοσωματικών παθήσεων. Το αντίστοιχο ισχύει και στις ΗΠΑ και στην Αγγλία.
Περίπου 20.000 ψυχαναλυτές εργάζονται σήμερα σε όλο τον κόσμο (προφανώς, κυρίως στη Δύση), χωρισμένοι σε «κόμματα» _σημάδι ενός ανοιχτού διαλόγου για τον σύγχρονο άνθρωπο _ με κορυφαίους τούς φροϋδιστές και τους λακανιστές αλλά και με γιουνγκιανούς και «συμπεριφοριστές».

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Πανεπιστήμιο

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Πανεπιστήμιο. Ο μεγάλος Φρειδερίκος Μπαρμπαρόσα στα 1158 κατοχύρωσε μια μορφή ασύλου με το περίφημο διάταγμά του (Authentica Habita), το οποίο ήταν ουσιαστικά μια εκδήλωση ευγνωμοσύνης προς το Πανεπιστήμιο της Μπολόνιας (το αρχαιότερο της Δυτικής Ευρώπης), το οποίο τον βοήθησε στη διαμάχη του με τον Πάπα.

Πανεπιστημιακό άσυλο... Για ποιους;
TETAPTH 18 ΜΑΪΟΥ 2005, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας. Οι φορείς τής πρώην ΑΣΟΕΕ διοργανώνουν ημερίδα με θέμα σχετικό με το Ασφαλιστικό Δίκαιο. Έλληνες και ξένοι προσκεκλημένοι έχουν δεν έχουν προλάβει να καθήσουν στο πάνελ των ομιλητών, όταν μια ομάδα φοιτητών (ή «φοιτητών» δεν είναι γνωστό, ουδείς ζήτησε ταυτότητες) εισβάλλει δυναμικά και διακόπτει με χαρακτηριστική άνεση την ημερίδα. Οι ομιλητές μεταφέρονται άρον άρον στο κοντινό ξενοδοχείο «Παρκ» για να συνεχιστεί η εκδήλωση. H αιτία της διακοπής ήταν ότι χορηγός της εκδήλωσης ήταν μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία. Όπως εξήγησαν οι «εισβολείς», «οι εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου δεν είναι επιθυμητοί στο Πανεπιστήμιο».

Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2005. Στο Πάντειο έχει προγραμματιστεί ημερίδα με θέμα «Μετά τον Αραφάτ, τι;». Έχουν προσκληθεί Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί. H απειλή είναι μάλλον συγκεκριμένη: «Να μην έρθουν οι Ισραηλινοί». H ημερίδα ακυρώνεται και μεταφέρεται στο Ίδρυμα Γουλανδρή Χορν. Δυστυχώς, κάποιοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν ενημερώνονται. Ευτυχώς το μένος όσων αντιδρούσαν εκτονώνεται μόνο στο αυτοκίνητο Ισραηλινού διπλωμάτη.

«Το πανεπιστημιακό άσυλο προστατεύει τον χώρο και όσους νομίμως προσκαλούνται σε αυτόν». Αυτό τουλάχιστον ορίζει ο νόμος πλαίσιο (1268 του 1982).

Θεσσαλονίκη, παραμονές των ευρωεκλογών. Ο Δημήτρης Κερίδης, επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, διοργανώνει στο Πανεπιστήμιο εκδήλωση με θέμα «15 χρόνια δημοκρατίας στην Ανατολική Ευρώπη;». Ρώσοι, Τσέχοι και Αμερικανοί ειδικοί βρίσκονται στην πόλη για να παρουσιάσουν τις εισηγήσεις τους. Ανάμεσά τους και ο Γάλλος Στ. Κουρτουά, εκ των συγγραφέων της «Μαύρης Βίβλου του κομμουνισμού», ένα βιβλίο που θεωρήθηκε ότι υπερβάλλει στον αριθμό των θυμάτων από τα κομμουνιστικά καθεστώτα. Ωστόσο, το ίδιο βιβλίο - όταν πρωτοκυκλοφόρησε στη Γαλλία - ακόμη και η «Ουμανιτέ» απέφυγε να το χαρακτηρίσει. Αλλά εδώ είναι αλλιώς. Έτσι μια ομάδα φοιτητών - περιγράφει ο Δ. Κερίδης - «σε κατάσταση που δεν απείχε από το αμόκ εισβάλλει και δεν τον αφήνει να μιλήσει. H εκδήλωση είχε εγκριθεί από τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημίου. Επομένως, το ερώτημα είναι απλό: Ποιοι ορίζουν τι είναι και τι δεν είναι ελεύθερη διακίνηση ιδεών στα Πανεπιστήμια; Οργανωμένες ή μη μειοψηφίες;».

Ο Δ. Κερίδης φαίνεται πως είναι παλαίμαχος...

... σε τέτοιες ιστορίες. Έναν μήνα πριν από την «υπόθεση Κουρτουά» και με αφορμή την επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη του β' γραμματέα του ΝΑΤΟ (Γερμανός Σοσιαλδημοκράτης), τον προσκαλεί στο Πανεπιστήμιο για να συζητήσει με φοιτητές του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων. Το ενδιαφέρον μιας τέτοιας συζήτησης δεν ήταν αυστηρά ακαδημαϊκό, αν σκεφθούμε το Κόσοβο και τη Βοσνία. Αμ δε! «Ο πρύτανης με ενημέρωσε ότι υπήρχαν απειλές. Του μήνυσαν ότι "θα σας κάψουμε αν τον φέρετε στο Πανεπιστήμιο". H συζήτηση ματαιώθηκε».

Το περίεργο σήμερα δεν είναι τόσο ότι μπορεί να γίνονται τέτοιες παρεμβάσεις από οργανωμένες κομματικές ή μη μειοψηφίες. Ούτε το ότι τέτοιου τύπου άσκηση εξουσίας είναι (έστω και δυνητικά) ο κανόνας. H μη ελεύθερη διακίνηση ιδεών δεν είναι το τυχαίο αποτέλεσμα μιας συγκυρίας, αλλά το αποτέλεσμα των συμμαχιών για τη νομή εξουσίας μέσα στα Πανεπιστήμια. Είναι, με λίγα λόγια, η κορυφή του παγόβουνου.

Όλο και περισσότεροι πανεπιστημιακοί βροντοφωνάζουν, ανοιχτά πια, ότι ο μόνος χώρος για τον νόμο πλαίσιο είναι στα σκουπίδια. Ο K. Θ. Σοφούλης (ομότιμος καθηγητής Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου) υποστηρίζει ότι «η εξέλιξη του πανεπιστημιακού ασύλου είναι ένα φαινόμενο της γενικότερης παραλυσίας του συστήματος διοίκησης των Πανεπιστημίων. Το άσυλο έχει γίνει μηχανισμός προστασίας διαφόρων που εισβάλλουν στο Πανεπιστήμιο με όλα τα στοιχεία βίας και επιβολής, τα οποία θα έπρεπε το άσυλο να αποτρέπει. Καταντά να μην παρέχει προστασία σε ελευθερόφρονες, αλλά σε ολοκληρωτικούς». Σύμφωνα (και) με τον ίδιο, το πρόβλημα βρίσκεται στη δύναμη που έχουν συγκεντρώσει στα χέρια τους συνδικαλιστές φοιτητές.

Το σχήμα είναι σήμερα μάλλον ξεκάθαρο. Ο πρύτανης για να εκλεγεί χρειάζεται την ψήφο των φοιτητών (όχι όμως αυτή από καθολική ψηφοφορία, αλλά μέσω υποδείξεων των συνδικαλιστών των μεγάλων φοιτητικών παρατάξεων). Οι συμμαχίες εκφράζονται πάνω στο τραπέζι, αλλά οι όροι τους είναι κάτω από το τραπέζι. Οι πρυτανικές αρχές έχουν ανάγκη τους φοιτητές-παράγοντες και οι τελευταίοι έχουν ανάγκη τα προνόμια τα οποία θα τους παραχωρηθούν από τη νέα πρυτανική αρχή και δεν εξαντλούνται π.χ. σε εύκολα μεταπτυχιακά, αλλά φθάνουν μέχρι και σε οικονομικές συμφωνίες! Στη μοναδική έρευνα που έγινε στην Ελλάδα για τους Έλληνες πανεπιστημιακούς (με ακριβώς αυτόν τον τίτλο) από τους Ζαχαρία Παληό και Ουρανία Κυριαζή φιλοξενούνται συνεντεύξεις οι οποίες αναφέρονται σε φαινόμενα(;) χρηματισμού.

Αλήθεια πόσοι φοιτητές σήμερα στα Πανεπιστήμια γνωρίζουν ποιος συνάδελφός τους είναι στην Επιτροπή Ασύλου; Όπου ο φοιτητής (τοποθετημένος από συνδικαλιστές συναδέλφους του) αν διαφωνήσει με τον πρύτανη και τον εκπρόσωπο του διδακτικού προσωπικού, τότε το άσυλο μπορεί να αρθεί μόνο με έκτακτη συνεδρίαση της Συγκλήτου;
Μαρία Δαμανάκη
Οι κλειδοκράτορες

Το πανεπιστημιακό άσυλο είναι κατάκτηση που κληρονόμησε το σημερινό Πανεπιστήμιο από την περίοδο του αντιδικτατορικού αγώνα και της πρώιμης μεταπολίτευσης. Είναι η προστασία της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών από τις δυνάμεις της κρατικής εξουσίας και της καταστολής. Έχει λοιπόν διαχρονική αξία. Πώς όμως εφαρμόζεται και ερμηνεύεται σήμερα; Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται φαινόμενα παρεμπόδισης της διακίνησης ιδεών από οργανωμένες μειοψηφίες στο όνομα του ασύλου, επειδή κάποιες ιδέες δεν είναι αρεστές στους ίδιους. Τα φαινόμενα παραπέμπουν στον τρόπο που οργανώνεται η πανεπιστημιακή ζωή, η φοιτητική συμμετοχή, οι διοικητικές υποθέσεις στον χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

H δημοκρατία στην πράξη είναι δύσκολη υπόθεση. Απαιτεί αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία, προϋποθέτει σεβασμό του διαφορετικού, περιφρούρηση των ιδεών της διαβούλευσης, της συμμετοχής από τον αυταρχισμό που φωλιάζει στον καθένα μας. Αυτά είναι ιδιαιτέρως απαιτητά από τους κατέχοντες μερίδιο εξουσίας στον πανεπιστημιακό χώρο, από τους καθηγητές που διοικούν, από τους συνδικαλιστές φοιτητές που εκπροσωπούν. Οι κλειδοκράτορες του Πανεπιστημίου έχουν μεγάλη ευθύνη και κρίνονται και αυτοί από την κοινωνία. Αλλά στο κάτω κάτω αυτή δεν είναι η σημερινή πρόκληση της συμμετοχής στα κοινά;
Νίκος Αλιβιζάτος*
Και μία πρόταση...

Αυτό που συνέβη πρόσφατα στο ΕΜΠ ήταν μια πρόκληση. Προφανώς με ενοχλεί η εικόνα ενός αστυνομικού μέσα στο Πανεπιστήμιο. Αλλά επίσης δεν μπορώ να δικαιολογήσω τη δράση οργανωμένων μειοψηφιών στα AEI όταν αυτές αποκλείουν άλλες απόψεις. Σήμερα είναι αυτονόητη κατάκτηση η ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Πρέπει να ξαναδούμε το θέμα του φοιτητικού βέτο. Και ίσως να ρίξουμε και μια ματιά στα μεγάλα Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Που διαθέτουν δική τους «αστυνομία», η οποία προστατεύει τον χώρο και δέχεται εντολές μόνο από τις πρυτανικές αρχές.

*(προσφάτως με άλλους συναδέλφους του παρενέβη δημοσίως και για το ζήτημα της αξιολόγησης)
Να καταργηθεί το άσυλο...

... ή να δημιουργηθεί μια νέα βάση αντίληψης για το τι είναι σήμερα Πανεπιστήμιο και από ποιους κινδυνεύει; Ο Άλκης Ρήγος (καθηγητής στο Πάντειο) επιχειρεί να χαράξει ένα όριο ανάμεσα σε επικίνδυνες - είναι αλήθεια - γενικεύσεις: «Ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα είναι γεγονός. Αλλά είναι επίσης γεγονός - παραπέμπω στο πρόσφατο πογκρόμ της Αστυνομίας στα Εξάρχεια - ότι οι κατασταλτικοί μηχανισμοί έχουν αλλάξει τρόπους και στόχους, παραμένοντας όμως πάντα ίδιοι και σήμερα τεχνολογικά πιο ασύδοτοι. Δεν πιστεύω στους περιορισμούς. Το πρόβλημα πρέπει να το λύσουμε εμείς μέσα στο Πανεπιστήμιο με τον μόνο τρόπο που αρμόζει στις πανεπιστημιακές κοινότητες: τον συνεχή διάλογο. Διαφορετικά δεν (θα) είμαστε Πανεπιστήμιο. Και θα συμφωνήσω ότι για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί ευθύνονται και πανεπιστημιακοί οι οποίοι διαφθείρουν ομάδες φοιτητών, αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα που απαιτεί μεγάλη συζήτηση».

Ωστόσο, υπάρχουν και πολλοί που υποστηρίζουν ότι μια τέτοια συζήτηση αυτή τη στιγμή απλώς θα αναδείξει το «εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα». Η Αφροδίτη Κουκουτσάκη (επίκουρος στο Πάντειο) εξηγεί τους φόβους «ότι η δημιουργία "ηθικών πανικών" με αφορμή τα γνωστά επεισόδια κατασκευάζει τεχνητά προβλήματα όταν βρίθουν τα πραγματικά και, με τα μέτωπα που έχουν ανοίξει αυτή τη στιγμή, μια συζήτηση για το άσυλο θα είναι βούτυρο στο ψωμί του υπουργείου Παιδείας, που προτιμάει τα Πανεπιστήμια σε «καταστολή» - με όλες τις δυνατές έννοιες της λέξης."
Info

* Παναγιώτη Ματζούφα «Ακαδημαϊκή ελευθερία», Θεσσαλονίκη 2004, ANT. ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ

* Κώστα M. Σοφούλη «Για το σύγχρονο δημόσιο Πανεπιστήμιο», Αθήνα 2000, ΤΥΠΩΘΗΤΩ

* Σπύρου Ράση «Τα πανεπιστήμια χθες και σήμερα», Αθήνα 2004, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ

* Επιστήμη και Κοινωνία (τ. 13) «Πανεπιστήμια I.», Αθήνα 2004, ANT. ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ

* Κίνηση Πολιτών για μια ανοικτή Κοινωνία «Τα ελληνικά Πανεπιστήμια στην κοινωνία της γνώσης», Αθήνα 2004

* Θ. Ανθογαλίδου «Ακαδημαϊκός αλφαβητισμός», Θεσσαλονίκη 2005, ΠΥΓΜΑΛΙΩΝ

Η λέξη της εβδομάδας: ΛΑΟΣ

Η λέξη της εβδομάδας: ΛΑΟΣ. Στο πρόγραμμά του υπάρχουν μερικές πρωτόφαντες διατυπώσεις, όπως για παράδειγμα στην Εκπαίδευση, όπου μεταξύ άλλων προτείνεται ο θεσμός των κρατικών φροντιστηρίων και Πανεπιστήμια ανά νομό με μέριμνα των οικείων Μητροπόλεων... Αμ, πώς!

Χέρι - χέρι με τη μετάλλαξη


Ο Κυριάκος Βελόπουλος είναι ιδιαίτερα γνωστός στη Β' Περιφέρεια Θεσσαλονίκης _ προφανώς από τη συμμετοχή του σε τοπικά κανάλια. Ως «τι - βι περσόνα» ανήκει μάλλον στους λεγόμενους «τηλευαγγελιστές». Σ' αυτούς που υποστηρίζουν για παράδειγμα ότι «ο Αϊνστάιν κατάκλεψε τους αρχαίους Έλληνες» και ότι εν πάση περιπτώσει οτιδήποτε σημαντικό έχει καταγραφεί στην ανθρώπινη ιστορία έγινε από Έλληνες. Κάτι σαν τον Κ. Λιακόπουλο, σημερινό «σταρ» του Τηλεάστυ (καναλιού του Γ. Καρατζαφέρη). Ο Κ. Βελόπουλος στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές συγκέντρωσε 5.219 ψήφους ή το 67,07% των ψήφων του ΛΑΟΣ στη συγκεκριμένη περιφέρεια, όπου καταγράφηκε η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη του Συναγερμού με ποσοστό 3,71% (τα εκλογικά στοιχεία προέρχονται από τη διδακτορική διατριβή του Στάθη Τσιρά, υποψήφιου διδάκτορα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας).
Τους επόμενους μήνες, ενώ ο Κ. Βελόπουλος παρέμεινε σταθερός στις «απόψεις» του, ο αρχηγός του ολοκλήρωνε μια θεαματική στροφή. «Δέχθηκε» τα «προεδρεία των Ελλήνων ομοφυλοφίλων» και κατήγγειλε την ομοφυλοφοβία, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες παρακολούθησε την ημέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος (αν και η είδηση δεν επιβεβαιώνεται από τους φορείς των Ελλήνων - Εβραίων). Ωστόσο τα τελευταία δύο χρόνια έχει φροντίσει να απέχει από οποιαδήποτε εκδήλωση αντισημιτισμού. Και βέβαια είναι γνωστή η δήλωσή του ότι θα μηνύει οποιονδήποτε τον αποκαλεί «ακροδεξιό» (παρά τις καταγεγραμμένες προ τριετίας απόψεις του, για παράδειγμα, υπέρ της 21ης Απριλίου). Κάτι ανάλογο είχε κάνει και ο Λεπέν στη Γαλλία, μηνύοντας μάλιστα το 1994 τον Μισέλ Ροκάρ (τελικά αθωώθηκε στο δικαστήριο). Γιατί άραγε ο Γ. Καρατζαφέρης και ο Λεπέν ενοχλούνται από τον όρο «ακροδεξιός»; Σε ψηφοδέλτιά του ΛΑΟΣ συμμετείχαν κατά καιρούς ο Κ. Πλεύρης (στις ευρωεκλογές), ο Σωτ.
Σοφιανόπουλος (Κόμμα Ελληνισμού), αλλά και οι Βασίλης Κολιός, Μιχαήλ Παπαδημητρίου, Νικόλαος Σκάντζος και Ηλίας Παναγιώταρος από τη Χρυσή Αυγή.
Πρόσφατα, στις 7 Νοεμβρίου, αμέσως μετά το συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την αναγνώριση της FYROM από τον πρόεδρο Μπους, ο Γ. Καρατζαφέρης ανέβασε στο βήμα τον Μ. Βορίδη του ακροδεξιού Ελληνικού Μετώπου και τον πρότεινε ως υποψήφιο υπερνομάρχη Αττικής στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές. Για την ιστορία, ο Βορίδης απεδέχθη _ δημοσίως _ την πρόταση.
Ως «τρίτο κύμα της Ακροδεξιάς»...
... χαρακτηρίζουν οι σύγχρονοι πολιτικοί επιστήμονες τη μετάλλαξη των εξτρεμιστικών φασιστικών κομμάτων (του Μεσοπολέμου και του τέλους του Β'
Παγκοσμίου) σε «νεο-λαϊκιστικού» τύπου, όπως το FN του Ζαν Μαρί Λεπέν, του FPO του Χάιντερ στην Αυστρία και του ΑΝ του Φίνι στην Ιταλία. Στην ίδια κατηγορία εντάσσουν και το ΛΑΟΣ. Άλλωστε, ο Γ. Καρατζαφέρης συμμετείχε στην ευρωπαϊκή ομάδα UEN με τον Λεπέν και τον Φίνι. Εκεί μετείχε και ως παρατηρητής το ακροδεξιό Λικούντ του Αριέλ Σαρόν _ έτσι εξηγούν αρκετοί τους χαμηλούς τόνους αντισημιτισμού που υιοθέτησε εδώ και τρία χρόνια ο αρχηγός του ΛΑΟΣ. Σήμερα το ΛΑΟΣ. μετέχει σε άλλη ομάδα, αυτή των Ανεξάρτητων Δημοκρατών, όπου μετέχουν τα αποσχιστικά κινήματα όπως η Λίγκα του Βορρά και οι Αυτόνομοι Σκωτσέζοι. Μάλιστα ο πρόεδρος της ομάδας, ο Δανός Πίτερ Μπόντε, βρέθηκε απέναντι στις σφοδρές επικρίσεις των συμπατριωτών του ακριβώς λόγω ένταξης του ΛΑΟΣ.
Η Βασιλική Γεωργιάδου (επίκουρoς καθηγήτρια στο Πάντειο) εξηγεί την πορεία της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς: «Αμέσως μετά τον Πόλεμο, τα ακροδεξιά - φασιστικά κόμματα αντιλαμβάνονται ότι το πολιτικό παιχνίδι θα γίνεται σχεδόν αποκλειστικά με όρους κοινοβουλευτικούς. Δύο τάσεις διαμορφώνονται στην ευρωπαϊκή Ακροδεξιά. Αυτή της "αλήθειας" (να μην κρύψουν δηλαδή τη φασιστική ιδεολογία τους) και αυτή της "κοινοβουλευτοποίησης". Ακόμη και ο Ιταλός Αλμιράντε, ο οποίος δήλωνε φασίστας το 1947, "μεταλλάχθηκε" σε κοινοβουλευτικό πολιτικό στη δεκαετία του '70. Οι "κοινοβουλευτικοί"
επικράτησαν και γιατί κατάλαβαν ότι έπρεπε να ανοιχθούν σ' ένα νέο ακροατήριο. Αυτό που διακρίνει τον νέο πολιτικό τους λόγο είναι η προσπάθεια να θολώσουν τα νερά. Αναζητούν νέο κοινό σ' αυτούς που νιώθουν εκτός συστήματος. Πάντοτε, όταν υπάρχει "επιτάχυνση ιστορίας" εμφανίζεται ο λαϊκισμός, όπως έγινε π.χ. στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα με τους αγρότες να αντιδρούν στην εκβιομηχάνιση ή με τους ναρότνικους επί Ρωσίας ή με τον "Περονισμό", όπως και σήμερα με τη Νέα Οικονομία και την Παγκοσμιοποίηση.
Ομάδες του πληθυσμού θίγονται από τις αλλαγές αυτές, πιστεύουν ότι στον εκσυγχρονισμό δεν υπάρχουν θέσεις γι' αυτούς, νιώθουν εκτός συστήματος.
Εκεί έρχεται ο νέος λαϊκιστικός λόγος. Να τους βεβαιώσει ότι "οι πολιτικοί και τα μεγάλα κόμματα τα έχουν κάνει πλακάκια", να τους μιλήσει για "συνωμοσίες των πολιτικών και κοινωνικών ελίτ εις βάρος του λαού". Ο όρος "λαός" _ σημειώνει η Βασιλική Γεωργιάδου _ έχει κεντρική θέση στη νέα ακροδεξιά δημαγωγία. Εξιδανικεύεται λες και είναι ένα ενιαίο σύνολο με κοινά συμφέροντα και κοινή ταυτότητα και χρησιμοποιείται ως πολιορκητικός κριός κατά της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Πώς; Ένα παράδειγμα είναι η καραμέλα της άμεσης δημοκρατίας και των δημοψηφισμάτων.
Ζητούν δημοψηφίσματα για το παραμικρό προσβλέποντας ακριβώς στην αποδυνάμωση των θεσμών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η προσδοκία δεν είναι παρά η πλήρης αποδυνάμωση των διαμεσολαβητικών θεσμών, οπότε ο νέος διαμεσολαβητής μεταξύ εξουσίας και "λαού" θα είναι ο αρχηγός. Το πρόγραμμα του ΛΑΟΣ βρίθει από παραδείγματα αυτού του νέου ακροδεξιού λόγου».
Μπορεί ο Καρατζαφέρης να γίνει...
... ο Έλληνας Φίνι; Τα πρόσφατα γκάλοπ τού δίνουν σταθερά ένα ποσοστό λίγο πάνω από το 3,5%. Μπορεί να σπάσει την παράδοση που θέλει στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης κανένα τέτοιου τύπου κόμμα να μην καταγράφει ποτέ περισσότερες από δύο εκλογικές επιτυχίες; Ο Ηλίας Νικολακόπουλος (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών) παρατηρεί ότι το μεγάλο πρόβλημα του ΛΑΟΣ είναι η άλλη όψη της επιτυχίας του Βελόπουλου στη Θεσσαλονίκη: «Το βασικό του πρόβλημα είναι ότι δεν έχει στελέχη. Όλα τα κόμματα αυτού του τύπου βασίζονταν στους "αρχηγούς", αλλά υπήρχαν και πέντε - δέκα στελέχη που μπορούσαν να αρθρώσουν έναν λόγο. Αυτή είναι η δυσκολία του Καρατζαφέρη.
Τέτοια στελέχη υπάρχουν στην Ελλάδα, αλλά στεγάζονται στη Νέα Δημοκρατία.
Βέβαια κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής επιτυχίας του ΛΑΟΣ, έστω κι αν ποτέ στην Ελλάδα δεν προέκυψε Ακροδεξιά με σταθερή κοινοβουλευτική παράδοση. Το ποσοστό του θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από την εκλογική συγκυρία. Αν για παράδειγμα στις επόμενες βουλευτικές εκλογές θωρηθεί βέβαιη η ήττα τής Ν.Δ. ή αν θεωρηθεί πως πηγαίνει για συντριπτική νίκη, θα υπάρξει ψήφος προς το ΛΑΟΣ. Σε συνθήκες "μάχης" ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ., πόλωσης, δεν νομίζω να φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Και μην ξεχνάμε ότι μέχρι τότε θα πρέπει να έχει καταγραφεί και ως πολιτικό κόμμα. Και αυτό θα γίνει μέσα από τις δημοτικές εκλογές. Όπου δεν νομίζω να τα καταφέρει (και) επειδή δεν διαθέτει στελέχη. Θυμίζω ότι στη Γαλλία, ο Λεπέν ξεκίνησε από τις δημοτικές εκλογές».

Η λέξη της βδομάδας: Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

Η λέξη της βδομάδας: Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Συζητώντας για τη στάση αρκετών Εβραίων στο θέμα της γενοκτονίας των Τσιγγάνων, ο φίλος Μισέλ Φάις θυμήθηκε τον Λόρκα. Μισός Εβραίος, μισός Τσιγγάνος και ομοφυλόφιλος.
Δολοφονήθηκε από φασίστες.

Η κλοπή μνήμης...

«Κάθε πρωί μας έβγαζαν έξω και μας έξυναν τα πρόσωπα. Οι Γερμανοί Ες Ες μας έτριβαν τα πρόσωπα με τούβλα για να μας ασπρίσουν. Είχαν κλομπ και χτυπούσαν όποιον δεν καθόταν. Αυτή η αθλιότητα κράτησε δέκα μέρες».
Λιβαδειά, 1942... Ο Ιωάννης Βρυσάκης ήταν τότε 15 χρόνων. Σήμερα ζει κάπου στην Αγία Βαρβάρα. Η μαρτυρία του είναι πιθανότατα η μοναδική που καταγράφεται ανάμεσα στους Έλληνες Τσιγγάνους για τα χρόνια της Κατοχής...
Την περασμένη Κυριακή με τα εγκαίνια του μνημείου του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο αποδόθηκε τιμή στα 6.000.000 Εβραίους θύματα του ναζισμού. Αλλά από το μνημείο _ και από τη Μνήμη _ αποκλείστηκαν (και) περίπου 300.000 Τσιγγάνοι. Και αυτό δεν ήταν τυχαίο. Ήταν η (τελική;) απάντηση σε μια μεγάλη διαμάχη ανάμεσα σε ιστορικούς, αλλά κυρίως ανάμεσα στο γερμανικό κράτος και τους εκπροσώπους των Τσιγγάνων. Η σφαγή των Σίντι (Γερμανοί
Τσιγγάνοι) και των Ρομά δεν αναγνωρίζεται σήμερα ως γενοκτονία. (Ο όρος «Ολοκαύτωμα» είναι αμερικανικής προέλευσης και αναφέρεται αποκλειστικά στους Εβραίους). Σύμφωνα με το κυριότερο επιχείρημα των «αρνητών», δεν αμφισβητείται μεν η εξόντωση των Τσιγγάνων (μπορεί να υπάρχουν μικρές διαφορές ως προς το νούμερο), αλλά αυτή δεν «προκύπτει» ότι έγινε στα πλαίσια φυλετικού μίσους. Επομένως (ιδού το ζουμί) οποιαδήποτε πράξη κι αν έγινε εναντίον τους, ακόμη και άδικη, δεν δικαιολογούσε αποζημίωση. Μόλις το 1963 με μία απόφασή του, το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Γερμανίας δέχθηκε ότι οι φυλετικοί διωγμοί των Σίντι είχαν αρχίσει από το 1928 (δηλαδή προ Χίτλερ), αλλά η αποζημίωση που επιδικάστηκε δεν έφθανε ούτε στο 1/10 αυτών για τους Εβραίους θύματα.
Οι Ρομά ατύχησαν να είναι οι «οικείοι ξένοι»...
... των κοινωνιών όπου ζούσαν. «Οικείοι» γιατί _ εξηγεί η Άννα Λυδάκη (λέκτορας στο Πάντειο) _ όλοι η μη Τσιγγάνοι έχουμε εμπειρίες από την παρουσία τους, όλοι τούς θυμόμαστε να ζουν κοντά μας έστω προσωρινά, αλλά και «ξένοι» γιατί ουδέποτε μπόρεσαν ή δεν θέλησαν ή δεν τους επιτρέψαμε να γίνουν «δικοί μας». Και ατύχησαν διπλά, διότι τα ποσοστά αναλφαβητισμού και η έλλειψη γραπτού λόγου δεν διέσωσαν κείμενα ή μαρτυρίες από τη στάση τους σε μεγάλες ιστορικές στιγμές. Η Μνήμη τους προϋποθέτει την καλή θέληση των «μπαλαμέ». Και έρευνες. Που συνήθως κοστίζουν. Η Σεβαστή Τρουμπέτα είναι ιστορικός, επιστημονική συνεργάτιδα του Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Και έχει ασχοληθεί με τη διαμάχη. «Είναι ανατριχιαστική αυτή η ιεράρχηση των θυμάτων, ποιος είναι περισσότερο και ποιος λιγότερο θύμα. Δεν έχω καμία αμφισβήτηση ότι οι διώξεις των ναζί εναντίον των Ρομά οφείλονταν καθαρά σε φυλετικούς λόγους. Όσοι το αρνούνται, αντλούν επιχείρημα από το γεγονός ότι ως κοινωνική ομάδα οι Τσιγγάνοι υπάγονταν στην Υπηρεσία Δίωξης του Εγκλήματος, άρα αντιμετωπίζονταν αποκλειστικά και μόνο ως προς την παραβατικότητα. Αλλά είναι γνωστόν ότι το 1935 με τους Νόμους της Νυρεμβέργης, οι ναζί χαρακτήριζαν τους Τσιγγάνους μαζί με τους Εβραίους επικίνδυνη Fremdrasse (ξένη φυλή). Μπορεί να υπήρξε ?ιεράρχηση? από πλευράς ναζί, με πρώτους στη λίστα τους Εβραίους, αλλά και οι Τσιγγάνοι διώχθηκαν για το ίδιο ?στίγμα?.
Οι Ρομά είχαν τον δικό τους Μέγκελε. Ο δρ Ρόμπερτ Ρίτερ ?ερευνούσε? τους Τσιγγάνους για να διαπιστώσει τις σχέσεις κληρονομικότητας και εγκληματικότητας. Το 1938 ο Χίμλερ διατύπωσε την άποψη (κατόπιν εισήγησης του Ρίτερ) ότι οι Τσιγγάνοι με μεικτό αίμα ήταν πιο επιρρεπείς στην εγκληματικότητα. Άρα(!) η επιμειξία ήταν επικίνδυνη για την κοινωνία.
Επόμενο βήμα ήταν η στείρωση όλων των Τσιγγάνων ηλικίας 12 χρόνων και πάνω.
Εκτός από το Νταχάου και το Άουσβιτς, λειτούργησε και στρατόπεδο ειδικά για Τσιγγάνους στο Μπούγκερλαντ (κοντά στο Μόναχο). Και τέλος, στην επιχείρηση ?τελική λύση?, ο Χάινριχ περιέλαβε και τους Τσιγγάνους. Η επιχείρηση μεταφοράς τους και από τις κατακτημένες χώρες στα στρατόπεδα ίσως πονάει ακόμη περισσότερο τη μνήμη των Ευρωπαίων. Με εξαίρεση τους Βούλγαρους και τους Δανούς όλες οι άλλες ?χώρες? συνεργάστηκαν απολύτως με τους Γερμανούς.
Περισσότεροι από 350.000 Τσιγγάνοι μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα (το 1/3 του πληθυσμού των Ρομά). Επέζησαν ελάχιστοι. Αυτό ήταν γενοκτονία», σημειώνει η Σεβαστή Τρουμπέτα. Και όμως... Όταν ζήτησαν πρόσφατα να συμπεριληφθούν στο μνημείο των θυμάτων του Βερολίνου συνάντησαν μεγάλη αντίδραση _ και από τους εκπροσώπους των Εβραίων! Και όταν, φέτος, συμβιβαστικά πρότειναν ένα χωριστό μνημείο εισέπραξαν το «νάιν» των Γερμανών.
Στην Ελλάδα, την Κατοχή φαίνεται...
... ότι οι Γερμανοί δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Τσιγγάνους.
Είναι όμως έτσι; Ο κοινωνιολόγος Γιάννης Γεωργίου, Έλληνας Τσιγγάνος ο ίδιος, έχει ασχοληθεί με το ζήτημα. Μαζί με τη Μαρία Δημητρίου και την Εύα Πολίτου αναζήτησαν στο παρελθόν κάποια στοιχεία. Εκτός από τη λειτουργία δύο στρατοπέδων, το ένα στη Σίνδο και το άλλο στη Λιβαδειά, όπου κρατήθηκαν δεκάδες οικογένειες Τσιγγάνων, δεν προέκυψαν άλλα στοιχεία. Βρήκαν όμως εκατοντάδες Τσιγγάνους όχι μόνο στο ελληνοαλβανικό μέτωπο αλλά και αργότερα στον ΕΛΑΣ και στον ΕΔΕΣ. Σχετική έρευνα της Σεβαστής Τρουμπέτα στα αρχεία γερμανικών στρατοπέδων δεν έχει φέρει περισσότερα στοιχεία. «Ίσως διότι, όπως λέει η ίδια, οι Γερμανοί τούς κατέτασσαν ανάλογα με την ιθαγένεια. Και όπως βρίσκουμε πολλά σλαβικά και αλβανικά ονόματα να συμπεριλαμβάνονται στις λίστες με τους Έλληνες αιχμαλώτους, κανείς δεν αποκλείει να συνέβη το ίδιο και με τους Τσιγγάνους». Η μαρτυρία τού τότε 15χρονου Ιωάννη Βρυσάκη έχει ακόμη μία σημασία: «Οι Γερμανοί ήθελαν να μας αφήσουν, αλλά παρενέβη ένας γερμανοτσολιάς. ?Αυτοί γυρνάνε συνεχώς, είναι κατάσκοποι?, είπε στους Γερμανούς και μας κράτησαν». Και μια λεπτομέρεια: «Οι Γερμανοί, λέει ο Ι.
Βρυσάκης θα μας μετέφεραν σε στρατόπεδα. Αλλά παρενέβη ο αρχιεπίσκοπος και πρωθυπουργός Δαμασκηνός και μας άφησαν». Ίσως διότι, όπως σημειώνει η Άννα Λυδάκη, από τον 14ο αιώνα μέχρι και πρόσφατα στον (μετέπειτα) ελλαδικό χώρο «κάθε χωριό είχε τον παπά του και τον γύφτο του»...

Η λέξη της εβδομάδας: Μετανάστευση

Η λέξη της εβδομάδας: Μετανάστευση. Πριν από περίπου 100 χρόνια, ένας τοπικός άρχοντας της Καλαβρίας υποδεχόμενος σημαντικό φιλοξενούμενο τον προσφώνησε ως εξης: «Σας καλωσορίζω εκ μέρους των 8.000 δημοτών μου, εκ των οποίων οι 3.000 είναι στην Αμερική και 5.000 ετοιμάζονται να τους ανταμώσουν» (S. Baghdasarian, «Η ευρωπαϊκή μετανάστευση»)


Οι ξεχασμένοι της «Πρωτομαγιάς»

Οι Ράχες στην Ικαρία είναι γνωστές στους περισσότερους για το «ανάποδο» ωράριο των κατοίκων. Τα καταστήματα μένουν κλειστά το πρωί και ανοίγουν το βράδυ. Μαζί τους και ένα μεγάλο κομμάτι της καθημερινής ζωής. Εκεί λοιπόν, πριν από δύο καλοκαίρια, ξένοι εργάτες και Έλληνες φίλοι τους αποφάσισαν να ιδρύσουν ένα σωματείο με τον τίτλο «Πολυεθνικοί Εργάτες Ικαρίας». Πού να 'ξεραν...
Όπως αναφερόταν στο καταστατικό, μεταξύ των σκοπών του σωματείου ήταν «η μελέτη, προβολή και διατήρηση των πολιτιστικών και ιστορικών αξιών και παραδόσεων των λαών τους» και «η προβολή του πολιτισμού τους και της ιστορίας τους». Την υπόθεση παρακολούθησε (ευτυχώς) ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθήνας Ν. Αλιβιζάτος.
Η πρωτοδίκης Σάμου αποδείχτηκε ότι φύλαγε τις (δικές της;) Θερμοπύλες. Και απέρριψε την αίτηση με το εξής σκεπτικό: «Τα στοιχεία που αναφέρονται ως αποτελούντα τον σκοπό του σωματείου δεν καθιστούν καθόλου γνωστό στο Δικαστήριο το περιεχόμενο των μνημονευόμενων στο άρθρο (2) "πολιτιστικών και ιστορικών αξιών και παραδόσεων των λαών", ούτε προσδιορίζουν το περιεχόμενο του "πολιτισμού και της ιστορίας τους" ώστε να είναι δυνατό να διαπιστωθεί αν οι πολιτιστικές και ιστορικές αξίες και παραδόσεις των λαών (των μελών του σωματείου) αντιβαίνουν στις πολιτιστικές και ιστορικές αξίες και παραδόσεις των Ελλήνων, και αν ο πολιτισμός και η ιστορία τους έρχονται σε αντίθεση με τον πολιτισμό και την ιστορία των Ελλήνων». Η περιπέτεια συνεχίστηκε και στο Εφετείο αλλά κι εκεί η πόρτα έκλεισε για άλλους (εξίσου «μίζερους» τους χαρακτήρισε ο Ν. Αλιβιζάτος) λόγους...
Η εργατική τάξη στην Ελλάδα...
... είναι εδώ και μια δεκαετία πολυεθνική αλλά δεν το λέμε! Σύμφωνα με την τελευταία (και ακόμη αδημοσίευτη) μελέτη, που έγινε για λογαριασμό του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) από τους Σταύρο Ζωγραφάκη (λέκτορα στο Πανεπιστήμιο Πάτρας) και Θ. Μητράκο (Τράπεζα της Ελλάδος), η ελληνική οικονομία την τελευταία εξαετία (1998-2004) δημιούργησε 296,3 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Από αυτές οι 162,2 χιλιάδες καλύφθηκαν από Έλληνες εργαζομένους (αύξηση 4,2% στο σύνολο των Ελλήνων απασχολουμένων), ενώ οι υπόλοιπες 134,1 χιλιάδες καλύφθηκαν από μετανάστες (αύξηση 93,3% στο σύνολο των αλλοδαπών απασχολουμένων). Όπως εκτιμούν οι ερευνητές, αυτή η σημαντική αύξηση της απασχόλησης των μεταναστών δεν είναι κατ' ανάγκην συνδεδεμένη με τη μικρή αύξηση της απασχόλησης των Ελλήνων. Είναι πιθανόν η αποχώρηση Ελλήνων εργαζομένων να έχει δημιουργήσει κενές θέσεις εργασίας στις οποίες απασχολούνται πλέον μετανάστες ή, ακόμη, η αύξηση της απασχόλησης των μεταναστών να εμφανίζεται σε ειδικότητες και επαγγέλματα στα οποία δεν απασχολούνται Έλληνες. Πάντως, ενώ το 1998 σε κάθε 100 Έλληνες εργαζομένους αντιστοιχούσαν 3,7 μετανάστες, το 2004 αντιστοιχούν πλέον 6,9 εργαζόμενοι μετανάστες.
Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο καθηγητής Σάββας Ρομπόλης. «Δεν υπάρχει υποκατάσταση Ελλήνων, υπό την έννοια ότι η πλειονότητα των μεταναστών απασχολούνται κυρίως στον γεωργικό τομέα και ως ανειδίκευτοι, δηλαδή σε τομείς που έχουν εγκαταλειφθεί από τους Έλληνες». Τα τελευταία 50 χρόνια η εργατική τάξη στην Ελλάδα άλλαξε, σημειώνει ο Γ. Κουζής, καθηγητής στο
Πάντειο: «Ο Έλληνας εργαζόμενος μορφώθηκε, απέκτησε δεξιότητες με τις νέες τεχνολογίες. Το κενό που άφησε, ιδίως στον χώρο των ανειδίκευτων, το συμπλήρωσαν οι μετανάστες». Ένα πράγμα δεν άλλαξε λέει ο Γ. Κουζής: «Η εκμετάλλευση από τον εργοδότη. Ένας στους 5 είναι ανασφάλιστος. Αλλά από τους ανασφάλιστους, οι 7 στους 10 είναι Έλληνες». Όλα δείχνουν ότι μόνο αντίπαλοι δεν είναι Έλληνες και μετανάστες εργαζόμενοι. Αλλά είναι ακριβώς έτσι; Το Εργατικό Κέντρο Αθήνας έχει...
... τη μεγαλύτερη εμπειρία σε θέματα συνύπαρξης στο ίδιο σωματείο Ελλήνων και μεταναστών. «Υπάρχουν κλάδοι», λέει ο Γρ. Φελώνης, «όπου οι μετανάστες είναι περισσότεροι από τους Έλληνες, όπως για παράδειγμα στις καθαρίστριες, ή ισάριθμοι _ όπως στους οικοδόμους. Δυστυχώς παντού, αλλά ειδικά στην περιφέρεια, υπάρχουν προβλήματα στη συμμετοχή των μεταναστών στα σωματεία».
Από την άλλη, η γραμμή της ΓΣΕΕ είναι ξεκάθαρη: Δεν πρόκειται να δεχτεί την ύπαρξη π. χ συνδικάτου Αλβανών οικοδόμων ή Πακιστανών εργατών. Ή μέσα στη ΓΣΕΕ ή πουθενά, λένε και επικαλούνται και τη διεθνή εμπειρία. «Η ΓΣΕΕ θέλει», λέει ο Θ. Πελαγίδης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά,«να ενισχύει και όχι να αποδυναμώνει τη διαπραγματευτική της ισχύ. Είναι λογικό να μην ανεχτεί να ξεφυτρώσουν δεκάδες ανεξάρτητα μικρά σωματεία που στο κάτω κάτω κι αυτά αδύναμα θα είναι ως προς τη διαπραγματευτική τους ισχύ».
Τότε;
Ο μετανάστης, σημειώνει η Nancy L. Green (από τους κορυφαίους μελετητές του φαινομένου της μετανάστευσης), δεν είναι μόνο ένας ξένος, αλλά τις περισσότερες φορές και ένας εργάτης. Για να ζήσει χρειάζεται δουλειά, αλλά για να ενσωματωθεί απαιτείται κοινωνικό πλαίσιο. Ο «Άλλος» κατασκευάζεται με βάση και τον οικονομικό του ρόλο.
Για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι δεκάδες μετανάστες στην οικοδομή εργάζονται ταυτόχρονα νόμιμα και παράνομα! Δηλαδή εργάζονται ως τεχνίτες αλλά πληρώνονται και δηλώνονται ως βοηθοί τεχνίτη. Η διαφορά δεν είναι αμελητέα. Είναι 20 ευρώ τη μέρα. Αν λοιπόν δεν υπάρχει άλλη λύση από την ένταξή τους στη δύναμη της ΓΣΕΕ, αυτή δεν μπορεί να γίνει με ευχολόγια αλλά με συγκεκριμένες κινήσεις. Η λύση της ποσόστωσης θα μπορούσε να είναι μία από αυτές. Οι μετανάστες, ανάλογα με τον αριθμό τους, να δικαιούνται παρουσία στη διοίκηση του σωματείου τους. (Ο Ν. Αλιβιζάτος εκτιμά πως ένα τέτοιο μέτρο προβλέπεται και από την παράγραφο 2 του άρθρου 116 του
Συντάγματος.)
Μια νέα γενιά (και) μεταναστών - συνδικαλιστών δεν είναι μόνο το ζητούμενο, είναι η οφειλή μας στις νέες συνθήκες της πολυεθνικής εργατικής τάξης στην Ελλάδα.



Ναι στην ποσόστωση

Μαριλένα Κοππά (ΠΑΣΟΚ)

Η ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία προϋποθέτει την άσκηση κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Είναι λοιπόν προφανές ότι (και) η ποσόστωση στη συμμετοχή τους στη διοίκηση των συνδικάτων θεωρείται για μας απαραίτητη προϋπόθεση. Στο ΠΑΣΟΚ το θέμα αυτό έχει ανοίξει εδώ και αρκετό καιρό και σύντομα θα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε ένα πλήρες σχέδιο διαλόγου με όλους τους φορείς.

Μιχάλης Παπαγιαννάκης (ΣΥΝ)

Σε όλα τα ευρωπαϊκά συνδικάτα οι μετανάστες μετέχουν στις διοικήσεις σε όλα τα επίπεδα. Έτσι εκπροσωπείται γνησιότερα ένα εξαιρετικά σημαντικό τμήμα της σύγχρονης εργατικής τάξης, εντάσσεται αποτελεσματικότερα στο σύνολο των εργαζομένων και στην κοινωνία (με ανάλογη λογική μετέχουν στις τοπικές εκλογές). Στην Ελλάδα, τέτοιες διεξόδους και προοπτικές οι μετανάστες δεν έχουν ακόμη, ενώ το κοινωνικό φαινόμενο και η εξέλιξή του είναι ακριβώς η ίδια. Και επείγει με όλα τα πρόσφορα μέσα, ποσοστώσεις, κατάλληλες «θετικές διακρίσεις» κ.λπ., να ανοίξουν τέτοιες προοπτικές από τα συνδικάτα και τις πολιτικές δυνάμεις.

Γρηγόρης Φελώνης (πρόεδρος Εργατικού Κέντρου Αθήνας)

Δεν θα ήμουν αρνητικός στην ποσόστωση ως ένα πρώτο μέτρο συμμετοχής των μεταναστών στη διοίκηση των συνδικάτων. Ειδικά στα μεγάλα συνδικάτα θα μπορούσε να εφαρμοστεί. Ενδεχομένως να υπάρξουν δυσκολίες σε μικρότερα σωματεία, αλλά και πάλι μπορούμε να βρούμε τρόπους.

Η λέξη της εβδομάδας: Eurovision

Η λέξη της εβδομάδας: Eurovision. Αυτο το κρασί κρατάει κοντα πενήντα χρόνια. Διοργάνωση της EBU στην οποία μετέχουν μόνο οι κρατικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί. Στόχος του η "ευρωπαϊκή πόπ", αποτέλεσμα του ενα πανάκριβο τηλεοπτικό τρίωρο που ρουφάει διαφήμιση.

Στης Παπαρίζου την ποδιά...


Η Ουκρανία (με το 40% των πολιτών κάτω από το όριο της φτώχειας) έχτισε ένα καινούργιο στάδιο. Διότι το ακριβότερο τρίωρο στην ευρωπαϊκή τηλεοπτική ιστορία απαιτεί θυσίες. Το ίδιο απαιτούν και οι χορηγοί. Άλλωστε στα γραφεία της EBU (της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κρατικών Τηλεοράσεων) ξέρουν να διαβάζουν τις έρευνες ακροαματικότητας. Στο 60% έφθασε το μερίδιο τηλεθέασης του περσινού τελικού του Champions League, αλλά η Ρουσλάνα και ο Σάκης έφθασαν στο 86%! Το φεστιβάλ της Εurovision είναι ένα μεγάλο πανηγύρι, όχι τόσο πάνω στη σκηνή όσο στα καμαρίνια του. Στο κρατικό ραδιομέγαρο, στην Αγία Παρασκευή, βρίσκεται σε εξέλιξη η «επιχείρηση Numper One» _ η ελληνική συμμετοχή στον φετινό διαγωνισμό. Όπως και στο υπουργείο Τύπου! Για πρώτη φορά περισσότερα από 40 ελληνικά προξενεία στις χώρες οι οποίες μετέχουν στο φεστιβάλ ζήτησαν («αυθορμήτως», όπως υποστηρίζεται) οπτικοακουστικό υλικό για να το διοχετεύσουν στα τοπικά Μedia. Σε πρεσβείες μας έγιναν και δεξιώσεις με τιμώμενη την Παπαρίζου. Ούτε με το σχέδιο Ανάν δεν είχε αναληφθεί τέτοια πρωτοβουλία. Ίσως γιατί το τραγούδι _ διάδοχος του «Αναπάντητες κλήσεις» και του «Οpa, opa» (γνωστών πρώην επιτυχιών τής Έλενας Παπαρίζου) προετοιμάστηκε και σχεδιάστηκε για να έρθει πρώτο. Και μια τέτοια πρωτιά χαρακτηρίζεται από τους επικεφαλής της επιχείρησης ως αναγκαία μετά το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Επενδύθηκαν «στο τραπέζι» 650.000 ευρώ. Οι προσδοκίες είναι να εισπραχθούν 1.000.000 ευρώ. Ο ΕΟΤ _ ως χορηγός _ πλήρωσε όλες τις περιοδείες τής Παπαρίζου (εισιτήρια, διαμονή) και πιστεύει ότι το κέρδος για τον τουρισμό μας θα είναι πολλαπλάσιο από τις καθιερωμένες (και
καλοπληρωμένες) διαφημιστικές καμπάνιες. Μα, περισσότερο απ' όλα, η «επιχείρηση Number One» θεωρείται ένας κρίκος στη νέα σελίδα του σύγχρονου marketing που απαιτεί ισχυρά εμπορικά σήματα (branding), με καθολική αναγνωρισιμότητα και μαζική απήχηση. Σ' αυτήν την κατηγορία του νέου branding εντάσσονται σήμερα, λέει ο Χαρίδημος Τσούκας, καθηγητής στο ALBA, και οι ίδιες οι χώρες. Με λίγα λόγια, το εθνικό σήμα βοηθάει στο marketing των μεγάλων εταιρειών.
Το φανελάκι Sakis με την ελληνική σημαία...
... σπονσάριζε _ τυπικά _ ένα τραγούδι. Σε στίχο αγγλικό. Όμως πουλήθηκαν περισσότερα από 800.000 τέτοια μπλουζάκια σε τρεις μήνες (ενώ ο σχετικός δίσκος δεν ξεπέρασε τις 40.000-50.000). Φέτος οι προσδοκίες είναι ακόμη μεγαλύτερες. Η Παπαρίζου ταξίδεψε σε όλες τις χώρες. Οι πολίτες είναι το μαζικό κοινό. Γι' αυτό και οι στίχοι είναι όχι μόνο απλοϊκοί, αλλά και σε δυνατόν απλούστερα αγγλικά. «Πρέπει», λένε από την επιτροπή σχεδιασμού, «να μας αποδεχθεί η καθαρίστρια στο Μάντσεστερ, ο αστός της Βαρκελώνης και ο δημόσιος υπάλληλος της Ρωσίας». Αυτοί θα ψηφίσουν. Οι πολίτες είναι το κοινό. Όσο μαζικότερο τόσο το καλύτερο. Για ποιους; Μα για την τηλεόραση.
Και τους χορηγούς. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιχείρηση που θα οδηγήσει στον ακριβότερο διαφημιστικό χρόνο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η TIM στην Ελλάδα αγόρασε τη μερίδα του λέοντος, έναντι 450.000 ευρώ. Η εταιρεία που είχε αναλάβει τα διαφημιστικά μπλουζάκια του «2004» ανέλαβε και τα του «number One», όπου ένα ποσοστό επί των εισπράξεων θα έχει και η ερμηνεύτρια του τραγουδιού. Η δισκογραφική της εταιρεία, η Sony, «παραχώρησε την τραγουδίστρια στην ΕΡΤ», έναντι της αποκλειστικότητας στα έσοδα του δίσκου από την ελληνική αγορά. Η ΕΡΤ υπολογίζει πολύ και στα SMS της ψηφοφορίας.
Πέρυσι είχαν ψηφίσει περίπου 700.000 Έλληνες. Φέτος ευελπιστούν σε ρεκόρ. Ο πολίτης ψηφίζει εθνικές συμμετοχές και όλοι μαζί, τους χορηγούς. Και μένει και κάτι για την ΕΡΤ. Ήτοι 350.000 ευρώ. Τόσα εκτιμούν ότι θα μπουν καθαρά στο ταμείο τους.
Η «επιχείρηση Number One» έχει...
... οργανωθεί πάνω στην «πλύση εγκεφάλου». Δεν είναι ο ακροατής που ανακαλύπτει ένα τραγούδι, αλλά το αντίθετο. Γι' αυτό και η Έλενα Παπαρίζου γύρισε όλες τις χώρες. Το πρόγραμμά της παντού το ίδιο. Μία συνέντευξη σ'
ένα κανάλι (στην εθνική Κορομηλά κάθε τηλεόρασης), μία φωτογράφηση για ένα μεγάλης κυκλοφορίας περιοδικό και μία συνέντευξη σε μεγάλη εφημερίδα (ή, αν αυτές αδιαφορήσουν, σε μεγάλο περιοδικό). Στόχος είναι να «παίξουν» το τραγούδι και η ερμηνεύτρια πριν από τον τελικό. Ο ρυθμός και το πρόσωπο πρέπει να είναι οικεία στον τηλεθεατή-ψηφοφόρο πολύ πριν από την ώρα της ψηφοφορίας. «Έχει μετρηθεί η αποτελεσματικότητα αυτής της καμπάνιας», μου έλεγε στέλεχος της ΕΡΤ. Στο Ίντερνετ υπάρχουν τα εθνικά site της διοργάνωσης. Εκεί κάθε βδομάδα δημοσιεύονται ενδεικτικές λίστες. Η Παπαρίζου συνήθως παίζει στις δύο πρώτες θέσεις, με χειρότερη την πέμπτη θέση. Όταν λοιπόν πήγε στην Ισπανία και τραγούδησε στην TVE, από την πέμπτη θέση βρέθηκε στην πρώτη. Μεγάλο βάρος δόθηκε και στις μικρές χώρες. «Εκεί όπου 20.000-30.000 ψήφοι δίνουν το ?12άρι?. Εκεί το ?number one?
πλασαρίστηκε με ιδιαίτερη προσοχή. Στόχος; Τουλάχιστον (ας πούμε) μία φορά την ημέρα να ακούει Παπαρίζου ο κάτοικος της Μάλτας και της Ανδόρας.
Σε κάθε χώρα _ μέλος της EBU _ υπάρχει και σύλλογος...
... οι OGAE. Στην Ελλάδα είναι μικρός (περίπου 100 μέλη). Αντίθετα στις Σκανδιναβικές χώρες, στη Γερμανία, στην Αγγλία και στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες τα μέλη τους είναι χιλιάδες. Φανταστείτε τώρα μια μεγάλη εταιρεία που σπονσάρει μια εθνική συμμετοχή. Έχει αυτόματα προνομιακή πρόσβαση (και) στα μέλη του OGAE. Το προϊόν της ή η υπηρεσία της (συνήθως το δεύτερο) ταυτίζεται στη συνείδηση αρκετών χιλιάδων καταναλωτών με το αγαπημένο τους τραγούδι. Όσο μένει στο αυτί το τραγούδι (για την ακρίβεια ο ρυθμός) τόσο το καλύτερο για όλους. Δηλαδή για την ΕΡΤ και τους χορηγούς. «Στη μαζοκοινωνία», λέει ο Χαρίδημος Τσούκας, «δεν έχει μεγάλη σημασία η παραγωγή του πολιτιστικού προϊόντος όσο η συσκευασία και η προώθησή του. Το προϊόν σπάνια είναι αυτόνομο, συνήθως γίνεται πακέτο ώστε να συσπειρώνει εταιρείες και χορηγούς. Ο homo economicus σαφώς βγαίνει κερδισμένος». Όσο για τα «αλλά», αρκεί μια παρατήρηση: Δύσκολα τραγουδιούνται αυτά τα τραγούδια. Συνήθως η αναπαραγωγή τους από το «κοινό» δεν ξεπερνάει τα όρια της μίμησης. Δεν είναι τραγούδια life-style, αλλά τα τραγούδια του life-style. Γι' αυτό και οι στίχοι πρέπει να είναι διακριτικοί, να περνούν απαρατήρητοι. Βοηθούν πολύ τα αγγλικά. Φανταστείτε την Παπαρίζου να τραγουδούσε στα ελληνικά «όταν φιλώ τα χείλη σου, ξέρεις, με ανεβάζεις ψηλότερα» ή «είσαι πεντανόστιμος, τόσο άστατος, αν ανακαλύψω ότι δεν με θέλεις θα γίνω βίαιη»... Προς Θεού...

Η λέξη της εβδομάδας: Ασυλοποίηση

Η λέξη της εβδομάδας: Ασυλοποίηση. Κατά έναν «περίεργο» τρόπο η ασυλοποίηση στη Δύση συνδέθηκε στενά με την οικονομική κατάσταση. Σε περιόδους έλλειψης εργατικών χεριών (ιδίως στις απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης) τα άσυλα μετατρέπονταν σε επιχειρήσεις. Αντίθετα, σε περιόδους ύφεσης οι «απέξω» απαιτούσαν να σταματήσει η προσφορά φθηνής εργασίας.

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.

Η λέξη της εβδομάδας: Τηλεόραση

Η λέξη της εβδομάδας: Τηλεόραση. Η επίσημη πρώτη έγινε από τον Χίτλερ κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 στο Βερολίνο. Το ολιγόωρο πρόγραμμα παρακολούθησαν από περίπου 500 δέκτες μερικές εκατοντάδες «εκλεκτών» των ναζί.

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.

Η λέξη της εβδομάδας: Ξενικά είδη

Η λέξη της εβδομάδας: Ξενικά είδη. Μέχρι και τίγρεις μπορεί να παραγγείλει κανείς. Η Ολλανδία και το Βέλγιο προμηθεύουν την εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά με ό,τι πλάσμα κάνει κέφι κανείς. Και μετά, όταν το βαρεθούμε, το πετάμε έξω από το σπίτι. Δεκάδες ερευνητικές ομάδες στην Ελλάδα προσπαθούν αθόρυβα και σιωπηλά να διακρίνουν ανάμεσα στα είδη αυτά ποια δημιουργούν πρόβλημα και ποια όχι.

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.

Η λέξη της βδομάδας: ΕΚΚΕ

Η λέξη της βδομάδας: ΕΚΚΕ. Ιδρύθηκε το 1959 ως Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών. Επί χούντας μετονομάστηκε σε ΕΚΚΕ λόγω του ΚΚΕ! Από την οδό Κουμπάρη, στη Σοφοκλέους και σήμερα στη Μεσογείων.

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ

Η λέξη της εβδομάδας: 25η Μαρτίου

Η λέξη της εβδομάδας: 25η Μαρτίου. Κανονικά η παρέλαση δεν επρεπε να ειχε γινει χτες, αλλά την μεθερχόμενη Τρίτη αφου η "25η" αφορούσε το παλαιο ημερολόγιο. Η αντίστοιχή της σημερα ειναι η 6η Απριλίου. Σε αντιστοιχες περιπτωσεις τηρήθηκε η μεταφορά της επετείου.Π. χ η οκτωβριανη επανάσταση εγινε τέλη Οκτωβρίου, αλλά γιορτάζεται τον Νοέμβριο(οσο ακόμη...).

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.

Η λέξη της εβδομάδας: Βύρωνας

Η λέξη της εβδομάδας: Βύρωνας. Οι πρώτοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στις υπώρειες του Υμηττού λίγο μετά το 1922. Πήρε το όνομά του στα 100 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου ποιητή. Σήμερα η «δύναμή» του υπολογίζεται σε περίπου 150.000 δημότες (www. dimosbyrona.gr).

Διαβάστε από το Σάββατο 19/3 όλο το άρθρο εδώ

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Θάνατος

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Θάνατος: «Ο αποκλεισμός του θανάτου και των νεκρών τον 20ό αιώνα έχει (...) αιτία την εμπορευματοποίηση (...), την ιατρικοποίηση, που μέσω της νοσηλείας στο νοσοκομείο αποκτά τον έλεγχο του ετοιμοθάνατου και (...) τη χαλάρωση των οικογενειακών ή συλλογικών δομών γύρω από τις οποίες είχαν οργανωθεί τον 19ο αιώνα οι σχετικές τελετουργίες»... (από τον Μισέλ Βοβέλ).

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.

Η λέξη της βδομάδας: Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός

Η λέξη της βδομάδας: Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός. Εκδοχή της εθνικής ιδεολογίας που αρθρωνεται στο δευτερο μισό του 19ου αιωνα και βρίσκεται στην ακμή της εμβέλειας του κατα το μεγαλύτερο μέρος του 20ου. Ο τρόπος εχει να κάνει και με την "αντικατάσταση" του σημαντικού ετερου καππαδόκη Γρηγόριου Νυσσης, απο τον Ιωάννη Χρυσόστομο ως τον τρίτο των Τριων Ιεραρχών.(βλ. Εφης Γαζή "Ο δευτερος βίος των Τριων Ιεραρχών")

Διαβάστε από το Σάββατο 5/3 όλο το άρθρο εδώ

Η λέξη της εβδομάδας : Μεταρρύθμιση

Η λέξη της εβδομάδας: Μεταρρύθμιση. Η πρώτη προσπάθεια στη μεταπολίτευση έγινε από ομάδα με επικεφαλής τον Δ. Τσάτσο. Σ' αυτή μετείχαν σημαντικοί επιστήμονες, θεωρητικοί αλλά και ακτιβιστές: Π. Κανελλάκης, Ν. Μουζέλης, Σ.
Καράγιωργας, Ν. Πουλατζάς. Το τελικό σχέδιο-πρόταση ουδέποτε εφαρμόσθηκε...

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ

Η λέξη της εβδομάδας: Μουφτής

Η λέξη της εβδομάδας Μουφτής. Πολλοί σήμερα πιστεύουν ότι είναι ώριμες οι συνθήκες να περιοριστούν στα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Αυτό πάντως δεν πολυσυμφέρει την ελληνική πλευρά, αφού ένα επιχείρημα κατά της εκλογής τους(όπως ζητούν οι μειονοτικοί) είναι ότι στην Ελλάδα οι δικαστές δεν εκλέγονται!


Η συνέχεια στο άρθρο στα "ΝΕΑ" του Σαββάτου όπως πάντα στη στήλη ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ

Η λέξη της εβδομάδας: Blogs

Η λέξη της εβδομάδας: Blogs. Διευθύνσεις blogs πανεύκολα βρίσκει κανείς μέσω Google ή στο Pathfinder. Ωστόσο ο πειρασμός είναι μεγάλος. Προτείνω (για το χιούμορ του blogger) την καταγραφή στις 8 Φεβρουαρίου από την εμπειρία σε ινστιτούτο αδυνατίσματος στο http://vitamo.blogspot.com.

Η συνέχεια στο άρθρο στα "ΝΕΑ" του Σαββάτου όπως πάντα στη στήλη ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Μερική απασχόληση

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Μερική απασχόληση. Το 1993 η Bank America Corporation ανακοίνωσε τη μετατροπή 1.200 θέσεων πλήρους απασχόλησης σε μερικής. Προοπτική, οι 6 στους 10 εργαζόμενοι να απασχολούνται λιγότερες από 20 ώρες την εβδομάδα, με αντίστοιχη μείωση των παροχών. H αρχή έγινε... (από το «Τέλος της εργασίας» του Τζ. Ρίφκιν).

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Κάμπελ

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Κάμπελ. Εβραϊκός συνοικισμός στη Θεσσαλονίκη που πυρπολήθηκε το 1931 από Έλληνες κατόπιν εθνικιστικής προπαγάνδας. Το κλίμα ανασφάλειας που άρχισε να παγιώνεται στην ελληνοεβραϊκή κοινότητα περιορίστηκε κατά την περίοδο της δικτατορίας Μεταξά.12.500 Ελληνοεβραίοι πολέμησαν στο αλβανικό μέτωπο.

Διαβάστε όλο άρθρο εδώ.

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: «Κουρδιστό πορτοκάλι»

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: «Κουρδιστό πορτοκάλι». Έτσι αποκαλούσαν την Εθνική Ολλανδίας που μεσουρανούσε τη δεκαετία του '80. Το 1988 μετά τη νίκη της με 2-1 επί της αντίστοιχης γερμανικής, σε όλο το Άμστερνταμ οι φίλαθλοι πετούσαν στον αέρα... ποδήλατα, για να θυμίσουν τη μεγαλύτερη κλοπή ποδηλάτων στην ιστορία, από τη Βέρμαχτ, στον B' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.