Το «πουλί» της χούντας και ο Καποδίστριας.

-Στρατηγέ(σ.σ : Στυλλιανός Παττακός) σας πήρα τηλέφωνο για τον φοίνικα,το εμβλημα της 7ετίας.Ο κ.Ζουρνατζής και ο κ.Γεωργαλάς μου ειπαν πως πρέπει να ηταν δική σας ιδέα.Ο κ.Γεωργαλάς λέει ότι ισως ηταν του Σκυλίτση αλλά δεν είναι σιγουρος.Ο κ.Ζουρνατζής μου ειπε πάντως ότι εσεις εισαστε ο «πατέρας» του «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών».Ειναι ετσι;
« Όχι.Το «Ελλάς Ελληνων» ητο ιδέα του Παπαδοπουλου.Δεν ενθυμουμαι πότε ακριβως,αλλά μας το ειπε μια ημέρα στην αρχη της Επαναστάσεως και ενθουσιαστηκαμε ολοι και βεβαίως εσυμφωνησαμε.Αλλα για τον φοίνικα η ιδεα ητο κατά καποιο τρόπο και δική μου και του Σκυλίτση. Ητο, αν δεν κάνω λάθος ,Φεβρουάριος του 1968 όταν ο Σκυλίτσης σε μια κυβερνητική σύσκεψη πρότεινε τον φοινικα ως εμβλημα της Επαναστάσεως. Και τότε εγω συμπλήρωσα πως για να μην ξαναπετάξει και ξαναφυγει ο φοινικας ή για να μην γινει στάχτη να βάλλομε και έναν φαντάρο να τον φυλάει,να τον προστατεύει.Και ετσι εγινε.Συμφωνησαν ολοι και δημιουργηθηκε ο φοίνικας με τον φαντάρο».
-Γιατι πρότεινε τον φοίνικα;
«Ο φοινικας ητο το συμβολο ,το πρωτο νομισμα του Καποδίστρια.Και εμεις θελαμε να δείξουμε ότι όπως και το συγχρονον ελληνικόν κράτος δημιουργηθηκε από τον Καποδίστριαν ετσι και η Επανάστασις εδημιουργησεν ένα νέο ελληνικό κράτος .Και επίσης να φανεί και η πολιτική συγγένεια του κινηματος μας με τον πρωτον κυβερνήτην της Ελλάδος».
Η (τηλεφωνικη) συζήτηση με τον Στ.Παττακό εγινε την περασμένη Τριτη αφου χρειάστηκε η μεσολάβηση του δικηγόρου Σπ. Ζουρνατζή («στρατηγε θα σας πάρει ενας δημοσιογράφος,μην τον βρισετε είναι από μενα).Η απάντηση του Παττακού θα μπορούσε να είναι απλως και μονο ανεκδοτολογικού χαρακτήρα, αν δεν προέκυπταν μια σύμπτωση(;) και το τελευταιο επεισόδιο ενός σήριαλ που ξεκινησε το 1831,στο Ναυπλιο εξω από τον Αγιο Σπυρίδωνα.
Ο Σκυλίτσης γονος μιας απο τις πιο πλούσιες πειραιώτικες οικογένειες…
…ηταν εκεινη την περίοδο και ιδιοκτήτης της «Γκρέκα» μιας διαφημιστικης εταιρείας η οποία βρεθηκε στο επίκεντρο των ζυμώσεων δυο δικατοριών.Η «Γκρεκα» ηταν η πρωτη διαφημιστική εταιρεία στην Ελλάδα. Ιδρυθηκε το 1924 από τον Κωνσταντινο Κοτζιά εναν από τους στενους συνεργατες του Ιωάννη Μεταξα.Με την επιβολή της 4ης Αυγούστου,ο Κοτζιάς ανέλαβε «διοικητης Πρωτευούσης»,οργάνωσε τα «ταγματα Εργασίας» του Μεταξα στα πρότυπα των χιτλερικών ταγμάτων Εφόδου και ουσιαστικά ηταν ο πρωτος «επικοινωνιολόγος» της νεότερης ελληνικής ιστορίας.Πολύ γρηγορα αντιλήφθηκε τη δυναμική που ειχαν οι μεγαλες κινητοποιήσεις και οι θριαμβευτικές παράτες (αλλωστε οι ιταλοι και οι γερμανοί φασίστες ειχαν δειξει τον δρομο –για να συνεχιστει μετα τον πόλεμο από τον Στάλιν) .Ηταν ο ανθρωπος που ανέλαβε να δωσει παρελθόν παρόν και μέλλον στον πρωην αξιωματικό .Η «εμπνευση» του ηταν ο Ιωάννης Καποδίστριας. Η 4η Αυγούστου αναζητωντας νομιμοποιητικές ομοιότητες στο παρελθόν ταυτισε τον πρωτο Κυβερνήτη με τον Μεταξά (περιβλήθηκε με σχεδον μεταφυσικές διαστάσεις ακόμη και η κοινη επτανησιακή καταγωγή). Δεν είναι απολυτα σαφες πως η «Γκρεκα» από τον Κοτζιά βρέθηκε 35 χρονια μετα στην ιδιοκτησία του Σκυλίτση.Ουτε μπορεί να θεωρηθεί συμπτωση η εμμονή της με τον Καποδίστρια ,προτεινοντας τον ως αρχέτυπο των δυο δικτατόρων.
Αλλά (και)ετσι μπορεί να εξηγηθεί η εχθρότητα με την οποία αντιμετωπισε αρκετες φορές τον Καποδίστρια,η ελληνική αριστερά.Ο διχασμός γυρω από το προσωπο του πρωτου κυβερνήτη υπήρξε ισως ο μακριοβιότερος στην ελληνική ιστορία και μάλιστα σύμφωνα με την Χριστινα Κουλούρη (καθηγητρια ιστοριας,Πανεπιστημιο Πελοποννήσου) μολις τα τελευταία χρονια φαινεται να επιτυγχάνεται μια συνέναιση γυρω από το προσωπο του κερκυραίου πολιτικού. «Κι αυτό-σημεριώνει η Χριστινα Κουλούρη- μονο επειδή μετα τη Μεταπολίτευση εγιναν πολλές σοβαρες ιστορικές ερευνες για το πρόσωπο και τη δραση του Καποδίστρια» Αλλωστε η δολοφονία του ηταν η αιτία του κυριότερου διχασμου του 19ου αιωνα (ανάμεσα σε «ναπαίους»(καποδιστριακούς) και «συνταγματικούς).
Ο Καποδίστριας για περισσότερα από 150 χρόνια παρέμεινε ο πιο αδικημένος ελληνας πολιτικός . «Είναι ,λέει η Χριστίνα Κουλούρη,πολύ ενδιαφέροουσα περιπτωση αυτή η καθυστέρηση αποκατάστασης του Καποδίστρια.» Και το τελευταίο επεισόδιο σ’ αυτό το «σιριαλ» παιχτηκε με τη Χούντα.
Ποιος ηταν ο ανθρωπος για τον οποίο εξι χρονια ….
…μετα τη δολοφονία του αναστατωθηκε το μικρό βασίλειο από τις φημες για την «επικείμενη ανάσταση» του; Και γιατι ενώ πολεμηθηκε με λύσσα από τον Κοραή ,στα εγκαίνια του αδριάντα του από τον Βενιζέλο το 1931 υπήρξε μεχρι και τη δεκαετία του 1950 προσπάθεια να αμβλυνθεί η κοντρα τους; Γιατι αλλοτε παρουσιαζόταν ως «ο κυρ-Γιάννης» του «απλού λαού» και αλλοτε ως ο «δεσποτικός στυγνός δικτάτορας που αναψε το φως στην αγγλικη επέμβαση στην Ελλάδα;»
Και γιατι το ΚΚΕ λογοκρινε τα βιβλία του Σβορώνου (στα οποία ασκειτο δρυιμυτατη κριτική στον Καποδίστρια) όταν λίγα χρονια πρίν ο Καζαντζάκης από την απομονωση του στην Αιγινα προσπαθούσε να αποκαταστησει στους αριστερούς τη μνημη του πρωτου κυβερνήτη;
Και αν την περιοδο μετα τον πόλεμο η αριστερά ηταν εχθρική με τον Καποδίστρια λογω της «χρησης του» από το καθεστως Μεταξά ,χρειάστηκε η διάσπαση του ΚΚΕ ώστε μόλις με τη Μεταπολίτευση ένα κομμάτι της (το παλιο «εσωτερικο» με πρωτεργάτη τον ιστορικό Τάσο Βουρνά) να «ξαναδιαβάσει» την προσφορά του.
Ο Καποδίστιας είναι ισως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα (και επίκαιρο λογω της διαμάχης για το βιβλίο της στ’ δημοτικού) της χρησης που επεφυλαξε στην ιστορία της αυτή η χώρα. Ο υπουργός του Τσάρου ενέπνευσε και μισήθηκε .Διχασε όχι μονο την αριστερά αλλά και τη δεξια στην Ελλάδα. Η προσωρινη αποκατάστασή του στις αρχες του 20ου αιωνα διακοπηκε από τον Μεταξά.Η προσπάθεια να αποκατασταθει εκ νέου μετα τον πόλεμο ,εγινε με τον συνηθη τρόπο:Με την παραχάραξη της ιστορίας του και κυριως με την απλοϊκοτητα με την οποία προσεγγιστηκε μια τόσο συνθετη και αινιγματική φυσιογνωμία.Η χούντα με τον φοίνικα ξαναξυπνησε στους αριστερούς την αντιπάθεια για το πρόσωπό του.Ηταν και η τελευταία φορά.Χαρη στον Κ.Θ.Δημαρά. Και σε πολλούς ιστορικους που εκτοτε απαντούν με ερευνες και όχι με την αναγνωση που βολεύει ανάλογα με τη συγκυρία…
Ο φοινικας του Σκυλίτση κάηκε οριστικά .Οχι του Καποδίστρια.
Το αρθρο δημοσιευτηκε στον Τ.τ.Κ (22 Αρπιλίου)