Ιστορία στο εθνικιστικό μίξερ (και στην Τουρκία)

Η Λατιφέ Χανούμ εζησε και πέθανε μέσα στη σιωπή.Αυτο ηθελε το επίσημο τουρκικό κράτος.Μονο που η ιστορία είναι ερευνα και όπως εχει αποδειχτεί, μια ερευνα μπορεί να χλευαστεί,να σταματήσει ακόμη και βίαια αλλα τελικά με κάποιο τρόπο θα ολοκληρωθεί.Ετσι και στην περίπτωση της Λατιφέ.Πέρυσι κυκλόφόρησε η βιογραφία της από τη δημοσιογράφο Ιπέκ Τσαλισλάρ.Το σοκ ηταν δυνατό.Βλέπετε η Λατιφέ ηταν η συζυγος του Μουσταφά Κεμάλ.Και οτιδήποτε εχει να κανει με τον Κεμάλ είναι (ακόμη και με τον νομο) ταμπού.
Η Λατιφέ μια γαλλοσπουδαγμένη κοσμική σμυρνιά ειχε εντυπωσιάσει τον Κεμάλ.Την γνωρισε την επομένη της εισόδου του τουρκικού στρατού στη Σμύρνη.Τον φιλοξένησε στο πατρικό της σπίτι. Ερωτευθηκαν και παντρεύτηκαν.Ο Κεμάλ πίστεψε ότι ο γάμος αυτος του προσέφερε (και) πολιτικά σημαντικες υπηρεσίες.Ηθελε διπλα του μια συζυγο που ντυνόταν ευρωπαϊκά και διεκδικούσε την ισοτητα εντός και εκτός σπιτιού.Μονο που η Λατιφε την παραζήτησε.Ο Κεμάλ συντομα τη χωρισε(δεν εκαναν παιδί-ο Κεμάλ ειχε υιοθετησει τρια παιδιά στα πρότυπα των ηγετων της Οκτωβριανής επανάστασης ώστε να είναι και τυπικά «Ατατούρκ», «πατερας των τούρκων»).
Και μετα σιωπή.Η Λατιφε εζησε στη λήθη ,στην Πόλη οπου και πέθανε στα τέλη του ΄70 .Αφησε όμως την αυτοβιογραφία της για την οποία το κρατικό ιδρυμα αρχείων αποφάσισε ότι δεν πρόκειται ποτε να δοθεί στη δημοσιότητα ,ουτε καν προς ερευνα σε ιστορικούς. Αυτο τον καιρό η Τσαλισλάρ περιμένει δικαστικη απόφαση για το βιβλίο της !
Αν ρωτούσε κάποιος γυρω στα 1960 έναν τούρκο για την οθωμανική αυτοκρατορία, η πιο πιθανη απάντηση θα ηταν ότι «η Τουρκία δεν εχει καμμία σχέση ουτε μπορεί να θεωρηθεί ως συνέχεια ενός φαυλου απολυταρχικού ιμπεριαλιστικού καθεστώτος το οποίο καταδυνάστευε τους υπηκόους του».Ο Κεμαλισμός πανισχυρος ακόμη τότε ειχε αποφασίσει ότι η τουρκική ιστορία αρχίζει με την ελληνική ηττα το ’22 και ότι ο Κεμάλ ιδρυσε από τα συντρίμια των Οθωμανων το τουρκικό εθνος και τη δημοκρατία.
Αν πάλι ρωτηθεί σήμερα ενας τουρκος μαθητής θα δώσει την ακριβως αντίθετη απάντηση.Ηδη από την εποχή του Οζάλ οι τούρκοι ανακαλύπτουν την Οθωμανική αυτοκρατορία και την εντάσσουν στην «εθνική συνέχεια του τουρκισμού» ,περίπου όπως εγινε και με τη θέση της Βυζαντινής ιστορίας στην ελληνική ιστοριογραφία. Πρίν από τον Παπαρρηγοπουλο ,η κυρίαρχη αποψη ηταν ότι ο ελληνισμός στη διάρκεια του (βυζαντινού) Μεσαίωνα ειχε «κοιμηθεί» και αφυπνίστηκε μονο με την επανάσταση του 1821 (αντε και λίγο πρίν με τα Ορλωφικά).
Σχετικά πρόσφατα γιορτάστηκαν στην Τουρκία τα 700 χρόνια «οθωμανικής-τουρκικής ιστορίας» ενώ η Πόλη γιορτασε με μεγαλη καμπάνια το 2003 την επέτειο των 550 χρόνων της αλωσης από τον «Πορθητή».Πριν από 20-30 χρονια μια τετοια επέτειος θα χαρακτηριζόταν ως «γραφική» και περιθωριακή
Υπάρχουν σημερα στην Τουρκία αρκετοι και σημαντικοί τουρκοι ιστορικοί που επιδιώκουν το αυτονόητο.Να λυθούν τα χερια των ιστορικών για ερευνα και η ιστορία οπου και οποτε πρέπει να ξαναγραφτεί, αυτό να γινεται με επιστημονικά κριτήρια και όχι με εθνικιστικές κορώνες.


Ανάμεσά τους(σημειωνει η Σια Αναγνωστοπούλου,επικουρη καθηγητρια στο Πάντειο) ο Χαλίλ Μπερκτάι ,ο Τανέρ Ακτσάμ ,ο Σελίμ Ντερινγκίλ και ο Ελντέμ Εντέμ.
Ειδικά οι δυο πρωτοι εχουν ξεσηκώσει πολλές φορές τις αντιδράσεις των εθνικιστων της αριστεράς και της δεξιάς και του Ισλαμικού κλήρου διότι τόλμησαν να μιλήσουν για την γενοκτονία των Αρμενίων.Και όπως γνωρίζουμε το στοιχημα στην Τουρκία δεν είναι αν θα διδαχτεί το βιβλίο τους ,αλλά αν θα σωσουν το κεφάλι τους από τη σφαιρα «αγανακτισμένου» εθνικιστή. Μάλιστα ο Μπερκτάι είναι κοκκινο πανι και για τους φανατικούς τουρανιστές (κατι αντιστοιχο με τους ελληνες υπερπατριωτες ),οι οποίοι εντοπίζουν την αρχη του τουρκικου εθνους στους Χετταίους! Κι αυτό διότι ο καθηγητης Ιστορίας απορρίπτει την επίσημη αποψη των βιβλίων ιστορίας ότι η οθωμανική αυτοκρατορία ηταν περίπου «μια τουρκική οαση ανεκτικότητας για ολους τους υπηκόους της ».
Πολύ πρόσφατα ένα ακόμη βιβλίο ξεσηκωσε νέο σάλο στην Τουρκία.Ο Ακτάρ και η Ντιλέκ δυο πολύ σημαντικοί ιστορικοί ανέδειξαν τον ρόλο του «βαθέος κράτους» στα Σεπτεμβριανά το 1955.
Η Ντιλέκ και ο Ακτάρ ηρθαν πέρυσι και στην Ελλάδα και παρουσίασαν τα στοιχεία συμφωνα με τα οποία ,μέρες πρίν τα τραγικά γεγονότα στην Πόλη ειχε οργανωθεί η μεταφορά τουρκων περιθωριακών και παρακρατικών από τα παράλια της Μαυρης Θάλασσας .Παρουσίασαν μάλιστα και πολλά συγκλονιστικά φωτογραφικά ντοκουμέντα οπου εντοπίζονται οι ιδιοι ανθρωποι να μεταφερονται με κρατικα οχηματα και να καταστρέφουν ρωμέικες περιουσίες .Οι δηυο ισορικοί κατερριψαν με την ερευνά τους την επίσημη (τουρκική) ανάγνωση ότι στα «Σεπτεμβριανά» δηθεν «εξεγέρθηκαν αυθόρμητα κάτοικοι της Πόλης» εναντιον των Ρωμιών.
Αλλά η μεγαλύτερη επίθεση που δεχονται σημερα τα τουρκικά σχολεία (όπως και τα ελληνικά) είναι η επίθεση της θρησκείας.Οι ισλαμιστες εχουν βρει χωρο και χρημα από την κυβέρνηση Ερντογάν και εφοδιάζουν τους μαθητές με βιβλία και τευχίδια που οι τιτλοι τους ξεκινούν από το «πως προσευχομαι» και φθάνουν μέχρι ισλαμιστικές κορωνες περί «απίστων».
Η μάχη για την ιστορική αλήθεια ηταν και είναι παντού η μάχη για τη διαχείριση της μνημης και της λήθης.Και πάνω απ’ όλα είναι η μάχη που δοθηκε και δίνεται σε κάθε επιστημονικό κλάδο.Απο τον πάπα Ουρβανό (ξερετε,με τον Γαλιλαίο) μέχρι τις μέρες μας. Όπως κανείς αριστερός ή δεξιός εθνικιστής, παπάς ή μουλάς δεν νομιμοποιείται να εκφρασει την αντιρρησή του για τη διδασκαλία των αλγορίθμων στα μαθηματικά (επειδή μπορεί να νακαλυφθει και ο αλγόριθμος του…Θεού) ετσι δεν νομιμοποιείται να κρινει δηθεν επιστημονικά ένα βιβλίο.Ουτε στην Τουρκία,ουτε στην Ελλάδα.
(Το αρθρο δημοσιεύτηκε σημερα 27 Μαρτίου στον Ε.Τ)