Κουκούλες :Η παιδική αρρώστεια του μικροαστισμού

Μεταξυ τους ,αρκετοι πανεπιστημιακοί της νεότερης γενιάς νοιώθουν την υποχρέωση να διαχωρίσουν τους «μπαχαλάκηδες» από τους κουκουλοφόρους.Οχι επειδή τα όρια είναι τόσο σαφη μεταξύ τους ,οσο για να αναδείξουν το σχετικά πρόσφατο φαινόμενο της «πανεπιστημιοποίησης» μιας μεγάλης μερίδας από τους δευτερους.
Τα τελευταία τρία χρονια καταγράφεται μια αλλαγη στα αμφιθέατρα: Οι «μπαχαλάκηδες» κανουν δυναμικές εμφανίσεις ,δεν περιορίζονται εξω από τα πανεπιστήμια και πολλές φορές καταφέρνουν να κερδισουν και συνελευσεις.Οχι γιατι είναι τόσοι πολλοί αλλά διότι εχουν γινει αποδεκτοί από μεγάλα κομματια του φοιτητικού χώρου.Και αυτό είναι ηδη το ένα από τα δυο πολιτικά προβληματα που καταγράφονται στα ΑΕΙ.
Ομάδες χωρις εσωτερικούς θεσμούς λειτουργίας μετετρέπονται αναπόφευκτα σε ομάδες οπου βασιλεύουν οι σκληρές διακρίσεις ανάμεσα στα μέλη τους.Η ιεραρχία είναι αποκλειστικά προϊόν αυτων των διακρίσεων ,οπου ο φανατικότερος ή ο βιαιότερός ή ο παλαιότερος αντικαθιστούν κάθε ορθολογικότερο τρόπο ανέλιξης και κοινης δράσης.
Συμφωνα με εμπειρικούς υπολογισμούς περισσότεροι από 3.000 «μπαχαλάκηδες» δρουν στα πανεπιστήμια ,αριθμός δεκαπλάσιος με αυτόν που ειχε καταγραφεί μόλις μια πενταετία πρίν.
Για ένα κομματι της Αριστεράς οι κουκουλοφόροι(και οι «μπαχαλάκηδες») δεν είναι παρα η ελληνική εκδοχή των κινημάτων πόλης που συγκλονισαν το Παρίσι και –πρόσφατα-την Κοπεγχάγη. Για ένα άλλο κομμάτι της αριστεράς ,πιο αιρετικό, οι κουκουλοφόροι δεν είναι παρα ένα σύμπτωμα μικροαστικοποίησης τμημάτων νεολαίας που απαξιώνει τα κόμματα όχι υπερβαίνοντας τα ,αλλά παρακάπμπτοντάς τα - με την οπτική του συγχρονου λαϊκισμού :«ολοι ιδιοι ειστε» κλπ
Ένα καθαρα μετατηλεοπτικό συμπτωμα βασισμένο στην ακριτη αποδοχή διάσημων (και συνήθως αθλιων) δημοσιογραφικών ριάλιτυ ,αντι της κριτικής στασης απέναντι σ’αυτά .
Ο μικροαστός του ’60 εκλεινε τους ορίζοντές του μέσα στους τοίχους του σπιτιού του.Αδιαφορώντας για κάθε έννοια δημόσιου αγαθού ή καλού ,δρούσε ως μοναχικός λύκος καταπατώντας ,αυθαιρετωντας και ποντάροντας στο καθεστως ατιμωρησίας που λάμβανε πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση. Ο μικροαστισμός επιδοτηθηκε στην προχουντική Ελλάδα και υμνήθηκε στην μεταπολιτευτική «ως το δικαίωμα του λαουτζίκου» σε αγαθά ,υπήρεσίες και κυρίως ιδιοκτησία .Ο κάθε μικροαστός ως «λαός» δικαιολογούσε για την πάρτη του ολο και μεγαλύτερα κομμάτια του δημόσιου χώρου και πλούτου σχεδόν αξιωματικά: Επειδη ηταν «λαός».Και πάνω απ’ όλα απαιτούσε την ατιμωρησία: Οι νόμοι ηταν πάντα γι αυτόν κάτι απολύτως σχετικό.Οχι με την αριστερη εννοια της ακινητοποίησης της κοινωνίας αλλά με την πλέον λαϊκίστικη εκδοχή της : «Ας γινει ότι θέλει διπλα μου,εγω να ειμαι καλά».
Μικροαστοι και «μπαχαλάκηδες»
Ο κουκουλοφόρος και ο «μπαχαλάκιας» του 2007 εχει ακριβως την ιδια σταση με τον μικροαστό του ΄60.Λειτουργουν με την ιδια αρχη της ατιμωρησίας απαιτωντας να τους αναλογιστεί «μηδενικό κόστος» για τις πράξεις τους. Δεν είναι αντι-συστημικοί,το αντιθετο. Μάλλον ως τσαμπατζήδες μπορούν να χαρακτηριστούν .Αυτη είναι η υψιστη «αξια» του μικροαστισμού. «Να ριξω όπου –οπου τα σκουπίδια (ή τις πέτρες) και να μην υποστω καμμία συνέπεια».

(Ισως ετσι να εξηγειται μακροπρόθεσμα το ελληνικό φαινόμενο να μην καταγράφεται κανένα ειρηνόφιλο αναρχικό κινημα στην Ελλάδα. Σ’ ολες τις χωρες υπάρχουν βιαιες αναρχικές κινησεις αλλά ταυτόγχρονα και σοβαρες ειρηνόφιλες.Στην Ελλάδα ποτε.Ισως το μονο αντι-συστημικό κινημα που υπήρξε στην Ελλάδα ,ηταν των «μπιτνικς» στη δεκαετία του ’60 ,το οποίο όμως δεν ξεκίνησε από τα Εξάρχεια αλλά από το Κολωνάκι)!
Φιλος πανεπιστημιακός που για ευνόητους λόγους δεν θελει να δημοσιευτεί το όνομά του μεταφερει το αντιστοιχο παράδειγμα των «αντιεξουσιαστων» της γερμανίας και των ουοπιστων –καταληψιων της «Χριστιανίας»: «Οι τυπου που καβαλουσαν μια μηχανή και χανονταν στα βουνά και στις γερμανικές λεωφόρους ειχαν κόψει τον ομφάλιο λώρο με τη μάνα τους και το σπίτι τους. Βλέπω τους δικούς μας στα αμφιθέατρα και δεν ειμαι καθόλου σίγουρος ότι εχουν κάνει το ιδιο».
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ολο και πιο στενή σχέση χουλιγκανων με τους «μπαχαλάκηδες» Πριν από δυο χρόνια μια μεγάλη ομάδα «μπαχαλάκηδων» συγκεκριμένης σχολής στο Αριστοτέλειο τα «βρηκε» με τους φανατικούς οπαδους του Ηρακλη .Η αιτια ηταν μάλλον απλή : Το Καυτατζόγλειο ηταν κοντα στη σχολή τους και απέκτησαν ετσι δυο ασυλα:Το αμφιθέατρο και το γηπεδο .Αυτο στην μικροαστική διάλεκτο λεγόταν «καβάτζωμα».
Φοροδιαφυγη και κουκουλοφόροι
Η δευτερη σημαντική παρατηρηση εχει να κάνει με τον χρόνο επαν-εμφάνισης κουκουλοφόρων και «μπαχαλάκηδων».
Επί (δευτερης) κυβέρνησης Σημίτη ο «χωρος» ειχε ελεγχθεί –με την εννοια των προληπτικών αστυνομικών μέτρων που ειχαν αποδώσει .Χαρακτηριστικότερο το παραδειγμα των «500 του Πολυτεχνείου» οι οποίοι έκτοτε δεν εχουν ξαναφανεί.
Η εξαρθρωση της 17Ν δημιουργησε μια περιρέουσα ατμοσφαιρα για την αποτελεσματικότητα της αστυνομίας .Ετσι για πρωτη φορά η ατιμωρησία δεν θεωρηθηκε δεδομένη και τα παιδιά με τις κουκούλες ουδέποτε πρωτοστατησαν αυτονομα σε επεισόδια –παρά μονο στα πλαίσια ευρυτερων κινητοποιήσεων κομμάτων της Αριστεράς).
Στα πρωτα δυο χρονια της ΝΔ παρουσιάζονται δυο φαινόμενα καθόλου ασχετα μεταξυ τους: Η τεράστια αυξηση της φοροδιαφυγής και η δυναμική επανεμφάνιση των κουκουλοφόρων. Η εξηγηση είναι μάλλον απλή: Η ΝΔ φάνταζε πολύ πιο ελαστική από τον σημιτικό εκσυγχρονισμό .Και δικαιωθηκαν (φοροφυγάδες και κουκουλοφόροι).
Η Κυβέρνηση εβαλε ως στοχο την σοσιαλδημοκρατία του Σημίτη και οι μικροαστικές αιτιάσεις επανέκαμψαν κι αυτές δικαιωμένες.Η διαχείρηση του δημόσιου πλούτου ονομάστηκε απαξιωτικά «λογιστική» και ο λαϊκισμός απέκτησε νέο περιεχόμενο. Ο νέος μικροαστισμός απαιτει «καγιέν» ,πισίνες και ατιμωρησία. Οι προγραμματισμοί, δημόσιοι και ιδιωτικοί είναι πλέον εξαιρετικά βραχυβιοι .Ουσιαστικά δεν είναι προγραμματισμοί. Αυτό το νέο κλίμα του λαϊκισμού και της ιδιωτευσης δεν οδηγεί παρα στην αναβίωση ενός νεου μικροαστισμού τόσο στην «ήπια» οσο και στην «ακραία» εκδοχή του. Η ατιμωρησία και το μηδενικό κόστος θεωρούνται –και πάλι- κεκτημένα …Ειτε στα αυθαίρετα ,ειτε στον υδραυλικό ειτε στους «μπαχαλάκηδες». Κι αν για τους φοροφυγάδες υψιστη επαναστατική πράξη είναι το τηλεοπτικό life-style ,για τους «μπαχαλάκηδες» υψιστο επαναστατικό ζητούμενο τεινει να γινει η τηλεοπτική τους κάλυψη.
Και μάλιστα στην πιο ακραία μορφη του νέο-δεξιού λαϊκισμού.
(Και μία παράμετρος ιδιαίτερα σημαντική για την πανεπιστημιακή κοινότητα:Η (νεα) απομόνωση της ΔΑΠ στα πανεπιστήμια ,θα σπρωξει την κυβερνητική παράταξη σε πιο σκληρή γραμμη.Σχεδόν αντιστοιχη των «Κενταυρων».Οπως κάποτε.Θυμάστε; Οσοι το επιθυμούν ,ας μην κρυβονται πίσω από τους κουκουλοφόρους…)
(Το αρθρο δημοσιευτηκε στον Ε.Τ / 14 Μαρτιου)