Κυριακή, Φεβρουαρίου 19, 2006

Στα χρόνια της Αλτσχάιμερ

ΣΤΗΝ APXH, ο Βαγγέλης δεν έδωσε μεγάλη σημασία. H μητέρα του, στα 67 της, ζούσε μόνη της. Εκείνη τη χρονιά (πριν από 15 χρόνια) άρχισε να ξεχνάει. Όχι σημαντικά γεγονότα της ζωής της, αλλά καθημερινά πράγματα. Μερικούς μήνες αργότερα άρχισε να επαναλαμβάνει φράσεις και κινήσεις που είχε πει ή κάνει λίγα λεπτά πριν. Ο Βαγγέλης την πήγε σε ειδικό. Τον καθησύχασε γνωματεύοντας «άνοια συμβατή με την ηλικία»... Μια μέρα, ένα μεσημέρι, ο Βαγγέλης πήγε στο σπίτι της και το βρήκε σε μια πρωτοφανή για τη μητέρα του ακαταστασία. Συρτάρια ανοιγμένα, αντικείμενα και ρούχα στα πατώματα. H μητέρα του καθόταν στο κρεβάτι της και είχε απλώσει μπροστά της περίπου 500 χιλιάρικα. «Κάτι ψάχνω να βρω, κάτι ψάχνω να βρω...» μονολογούσε

ιαβ'αστε ολόκληρο το αρθρο εδω...

18 σχόλια:

Κωστής Γκορτζής είπε...

Η πραγματικότητα της Αρρώστιας αυτής ΔΕΝ περιγράφεται. Χρειάζεσαι όλο το θετικό ψυχικό σου απόθεμα για να συνηθίσεις και μόνο την απώλεια του ανθρώπου σου πριν από το τέλος. Πολύ μακρύς χειμώνας,ευτυχώς πάντοτε έρχεται η άνοιξη...

Καμπύλης Τάκης είπε...

Συμφωνώ.Να σημειωσω΄ οτι το τέλος μιας τέτοιας αρρωστειας δεν ειναι οπως πιθανόν πιστεύουμε.Αφηνει μια νεα "αρρώστεια" πίσω της:Τον φόβο
Ηθελα ομως να το προχωρήσω λίγο παραπέρα.Οτι για πρωτη φορά (εδω και πολύ καιρό) τιθεται ενα αιτημα:Της επανάστασης μεσα στην Επιστήμη.Ολα αυτα τα "χωράφια" και τα "χωραφάκια" βολεύουν μεν ,δεν αποδίδουν δε...Και οι συντεχνίες βοήθησαν την ευρωπαϊκή κοινωνία αλλά κάποια στιγμή εξέπεσαν...

Ανώνυμος είπε...

Κατ΄αρχη να σας πω οτι εχω βιωσει το προβλημα επι μακρον απο τη θεση του ηρωα του κειμενου σας(Βαγγελη).Σιγουρα προκειται για μειζον προβλημα ομως δεν νομιζω οτι στις επομενες δεκαετιες θα αναδειχθη σε Νο 1 αιτια θανατων (απο που προκυπτει αυτο?) ΥΓ. και μια ενσταση:το αρθρο σα να φαινεται οτι γραφτηκε για να καταληξει στα συμπερασματα της τελευταιας παραγραφου,αρματωμενης με δυο "ισως"(ασφαλιστικεσ δικλιδες),της οποιας το νοημα ειναι ποιο? Οτι..."τιποτα δεν ειναι ο ανθρωπος","τα παντα ματαιοτης"? να ειμαστε νοητικα σεμνοι? ή οτι μεσ΄την υπογεια την ταβερνα κανενα στομα δεν τοβρε και δεν τοπε? Ποιο χρησιμο ειναι ν΄απαντησουμε στην ερωτηση:γιατι (η αναγεννηση)τοποθετησε την κορνιζα στον πινακα? Η απαντηση ειναι: για να μπορεσει να εστιασει,να φερει το οπτικο ερεθισμα στα μετρα της ανθρωπινης αντιληπτικης ικανοτητας,αφηνοντας ομως εξω απο το καδρο εναν ολοκληρο κοσμο που (και επειδη) δεν μπορουσε να τον (καταν)αλωσει νοητικα. με τον ιδιο τροπο συνηθιζουμε να ζουμε,να σκεφτομαστε,να λειτουργουμε(κοματι-κοματι,μπουκια-μπουκια) δηλ φερνοντας τον κοσμο των πραγματων και των καταστασεων στα μετρα μας. Ομως εμεις (ο ανθρωπος) δεν ειμαστε ουτε το κεντρο ουτε το μετρο του κοσμου αυτου. Σε αντιθεση με τα υπολυπα οντα (ζωα)το ανθρωπινο ον ως φορεας του εγγεφαλου,ενος οργανου τοσο πολυσυνθετου και ανωτερου απο τα υπολοιπα οργανα,που ουτε ο ιδιος (εγγεφαλος)δεν μπορει να κατανοησει τις ιδιες τις λειτουργειες και τις δυνατοτητες του,ειναι αναγκασμενο να προχωρισει περα απο τα ορια του. Ως εκ τουτου το στοιχημα για το ανθρωπινο ειδος δενδεν ειναι η ευτυχια του ουτε περιοριζεται στο να καταννοησει τα αλληλα και τον εαυτον του αλλα επεκτεινεται και στα αλλοτρια.Η ευτυχια του φορεα για τον εγγεφαλο δεν αποτελει παρα μια παραπλευρη(και αναγκαια εν τινι μετρω) λειτουργικη φροντιδα, αφου η αποστολη του ειναι να επιβαλει το καθεστως του,την νοησιαρχια περιοριζοντας την ψυχοκρατια και αναθετοντας στην αισθησιαρχια επικουρικο (και Επικουρειο) ρολο. Ας αναρωτηθουμε ποιοι απο τους σημαντικους διανοητες ειχαν ευτυχη βιο Νιτσε,Προυστ,Ντοστογιευσκυ κλπ ? Σ΄αυτη τη φαση εξελιξης του ανθρωπινου νοος ανωτερη λειτουργικη του κατακτηση (για τις δημοσιες τουλαχιστον υποθεσεις) αποτελει ο ορθολογισμος ο οποιος,ως γνησιο τεκνο της της την νοησιαρχιας σεβομενος τον εαυτο του και προκειμενου να διαπιστωσει τις αληθειες του και να διατυπωσει τις βεβαιοτητες του: μασαει τον ταραμα της αβεβαιοτητας και φτυνει τα κουκουτσια της μεταφυσικης. Αυτο-το λιγο εστω καθε φορα-που μενει ειναι το κερδος:ενα βημα μπροστα. Γιαυτο και η αρχειοθετηση του (ορθολογισμου) στην τελευταια παραγραφο του κειμενου σας-χερι χερι με τον μεσιανισμο και την μεταφυσικη-ως λιθον ατακτως ερριμμενον εν τω μεσω πλινθων (βεβαιοτητων) και κεραμων (αβεβαιοτητων) ακριτως (κοινως τσουβαλιασμα) συνιστα αποδομηση της οποιας και οσης κατακτημενης κοινης λογικης απο την οδυρομενη ψυχη (cuare edaces-"φροντιδες πολυφαγες"). ΑΣ

Roman είπε...

εδώ φοβάμαι σας έχασα αγαπητέ ΑΣ. είναι βέβαια και 8 το πρωί, οπότε θα το ξαναδιαβάσω αργότερα το σχόλιο.

Τάκη, τι να πω. Πολύ λίγα δεδομένου ότι το άρθρο σου τα λέει όλα.

Οι μνήμες μας είναι o απόλυτος πυρήνας του εαυτού μας - μαζί με την ηθική (την οποία νομίζω την έχουμε σχεδόν εξαντλήσει ως θέμα συζήτησης) καθιστούν την συνείδηση μας - που μας διαχωρίζει από τα υπόλοιπα ζώα της φύσης.

Σε μία εποχή υλιστική, ορθολογιστική και λειτουργική, το να κρατάει κανείς μόνο τις μνήμες του είναι πολύ γενναίο. Σκέφτομαι πολλές φορές τι θα γίνει άμα π.χ. χάσω τα πράγματα μου, ή το σπίτι μου ή ο,τιδήποτε άλλο - και μετά λέω τουλάχιστον θα έχω τις μνήμες μου. Τα πάντα είναι παροδικά για μας, το μόνο το οποίο (υποτίθεται ότι) κρατάει όσο και μεις είναι αυτό.

Άρα αναρωτιέμαι μήπως αδικούμε όσους πάσχουν από αυτή την ασθένεια όταν την τοποθετούμε στο παρόν κοινωνικό/πολιτισμικό περιβάλλον - η απώλεια της μνήμης (της κλίμακας του Αλτσχάιμερ) είναι το πιο βάρβαρο χτύπημα στην ανθρώπινη ύπαρξη επειδή ακριβώς καταστρέφει όχι μόνο την ύπαρξη μας ως συνειδητοποιημένα άτομα, αλλά και ως μέλη ενός κοινωνικού / ανθρώπινου συνόλου.

hardrain είπε...

Διάβαζα το άρθρο με την ίδια ένταση που ρουφούσα «μυστήρια ανεξήγητα και παράξενα» όταν ήμουν 13-14 χρόνων και έψαχνα να βρω το...πέρα από την πραγματικότητα.

Τότε βέβαια δεν ήξερα πως τίποτα πιο μαγικό και ανεξάντλητο από την πραγματικότητα δεν υπάρχει.

Κάποιες περιγραφές, απλά και καθάρια δοσμένες είναι συγκλονιστικές.

Αυτό το σβήσιμο της μνήμης , το τμηματικό, σαν παράξενο πισοτύλιγμα της μαγνητοταινίας ,σαν ένα βαθμιαίο delete του σκληρού δίσκου με την απώλεια των δεδομένων ξεκινώντας από τα πρόσφατα σε βάζει σε πολλές σκέψεις που μπαίνουν στη φιλοσοφία ίσως... Φαντάζομαι , ένα άνθρωπο με εξαιρετική και ειδική παιδεία. Για παράδειγμα έναν μαέστρο που η ζωή του-και η αισθητική της ύπαρξής του- έχει, ας πούμε προσδιοριστεί από την κομψότητα και την περιπλοκότητα της συμφωνικής παρτιτούρας. Μια ζωή έβλεπε τον κόσμο, μέσα από εκεί. Αυτή, ήταν η συνείδησή του. Τώρα; Το...data base...δεν υπάρχει πια, όλα όσα τον προσδιόριζαν είναι να μην υπήρξαν ποτέ. Εξ ίσου για τον «μαέστρο» αλλά και για μένα και τον κάθε ένα.

Και, ναι, εδώ (και εδώ) όλοι οι Άλλοι, μπαίνουμε σε δοκιμασία συνοχής έναντι του Ανθρώπου μας που συνεχίζει να είναι χωρίς να Είναι.

Ευχαριστώ για το άρθρο.

Καμπύλης Τάκης είπε...

Αυτη τη φορά σας εχασα κι εγω ΑΣ.
Ποιό ειναι το ζητημα;Οτι υπάρχουν ορια στην κριτική σκέψη;Οτι κάποια(ποιά;)ειναι στο απυροβλητο;(Να μην το ξεχάσω ,η πρόβλεψη για τη νο1 σθένεια στον δυτικό κόσμο εγινε απο το Lancet με ορίζοντα το 2040. Το οτι πιθανως κρινεται ως υπερβολική ,θα συμφωνησω μαζί σας).Ωστόσο θα σας μεταφέρω τον προβληματισμό ενός κορυφαιου βιολογου(τον αναφέρω και στο info):Γιατι αραγε το ιώσιο περνάει απευθείας απο τη στερά στην αέρια κατάσταση;Δεν ιοσχυουν οι φυσικοί νόμοι και οι κανόνες;Εξαιρεση;Πολυ βολικό ,δεν συμφωνείτε;
Δεν χτυπάω(δεν ειμαι τόσο ανόητος-θελω να το πιστευω αυτό) την "κορνιζα".Αλλά εγειρω επ' αυτης(προφανως οχι εγω-δημοσιογράφος ειμαι)το δικαίωμα στην κριτική σκέψη.Μηπως δηλαδή η κορνιζα ειναι λιγο μεγαλύτερη απο τον πίνακα;Και ποιος αραγε σημερα εχει λογο και ρόλο σ'αυτη την (πιθανως)οπτικη ψευδαίσθηση;
Ειναι μάλλον κανόνας τα τελευταία χρόνια η επιστημη να προτιμά "προγραμματάκια" των μερικών μηνων ,οπως για παραδειγμα τη δημιουργία ψαριού-λαμπατερ για το παιδικό δωμάτιο.Διότι τα χρηματα ειναι εξασφαλισμένα,η εμπορική επιτυχία αμεση και το ονομα του ερευνητή στο Nature.Η κριτική σκέψη λοιπόν αγαπητε ΑΣ επιτρέπει(μηπως και επιβάλλει;) να
αντιμετωπίζουμε τους συγχρονους Θεούς διαφορετικά απ'οτι αντιμετωπισε τον Λίσενκο ο Στάλιν.

Καμπύλης Τάκης είπε...

Nibelungen εγω σας ευχαριστω

Ανώνυμος είπε...

Roman:Μαλον σωστα δεν καταλαβες.Για το αρθρο τι να πω? εξαιρετικο! τα λεει ολα,αλλωστε ανηκω σ΄αυτους που εχουν βιωσει προσωπικα το προβλημα.Την τελευταια παραγραφο αφορα η ενσταση μου και ισως βγηκα εκτος θεματος,ειναι βλεπεις το "κολημα" μου με τον ορθολογισμο.Φαινεται οτι αυτο που τελικα με απασχολει περοσσοτερο ειναι τι κανουμε μεχρι να παθουμε Αλτσχαϊμερ καθοτι μετα δεν εχει νοημα να το συζηταμε.Προταση:ορθολογιζομαστε.ΑΣ

Καμπύλης Τάκης είπε...

Εγραψα βιαστικά και εγιναν λάθη:Στο ιωδιο αναφερόμουν.
Προς ΑΣ.Διαφωνω(πάλι)μαζί σας.Μεχρι να πάθουμε αλτσχάϊμερ ας προσπαθήσουμε πρωτον να την θεραπεύσουμε(ανοίγοντας ξανά τον φάκελο "επιστημη") και ας προσπαθησουμε να κρατησουμε οσο περισσότερο γινεται ενταγμένα τα θύματά τους.

Ανώνυμος είπε...

ΤΚ:Σιγουρα σε πολλες περιπτωσεις υπαρχουν προβληματα με τους επιστημονες και κατ΄ακολουθια με την επιστημη στον τροπο εφαρμογης,ασκησης και λειτουργιας της ομως ειναι θεμελιακο λαθος να τα χρεωνουμε στην επιστημονικη σκεψη.Διαθετουμε μηπως κατι πιο πολυτιμο/χρησιμο απο αυτη? 2)Ο φοβος φτιαχνει παντα τη φωλια του στα χαλασματα της μεταφυσικης/θεολογικης σκεψης,ο ορθολογισμος τού τη χαλαει.Η σχεση μου με τον πατερα μου στα 10 χρονια του Αλτσχάιμερ ηταν(οσο μπορεσα να την κανω)...απολαυστικη.Ηταν οτι πιο σωστο μπορουσα να κανω. ΑΣ

Roman είπε...

OK, νομίζω ότι τώρα (μετά από 2 καφέδες) κατάλαβα την ένσταση του Τάκη και την "παράσταση" (με την δικονομική έννοια) του ΑΣ.

δεν θα διαφωνήσω με τον κ. Τζαβάρα (αν και στο συγκεκριμένο θέμα είναι πολύ εύκολο να πέσει κανείς σε γενικεύσεις):
η στατιστική και η διανοητική ηγεμονία του θετικισμού νομίζω πέσανε θύματα της επιτυχίας τους.
Δε νομίζω ότι υπάρχει πραγματική διάσταση απόψεων μεταξύ ΤΚ και ΑΣ. Οι συγκεκριμένες επιστημονικές πρακτικές που εστιάζουν στη "στατιστική σημαντικότητα", στη θεωρία παιγνίων και στο rational / public choice κάθε άλλο παρά ορθολογιστικές είναι. Θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε ψευδο-ορθολογικές.

Η αλήθεια είναι ότι η αλήθεια είναι πολύ πιο περίπλοκη, άρα η αβεβαιότητα του Τάκη είναι πέρα για πέρα ορθολογική αναγνώριση των ίδιων μας των ατελειών και αδυναμιών στην εξήγηση του περιβάλλοντος μας - ΑΥΤΗ η αδυναμία και η αναζήτηση είναι πραγματική επιστήμη, όχι τα αγοράκια με τα κουβαδάκια (στατιστικά μοντέλα).

[και εννοείται ότι γενικεύω for the sake of the argument, προφανώς και η στατιστική έχει τη θέση της]

Ανώνυμος είπε...

Τάκη πάνω στη γραμή απέκρουσε ο Ρομάν για λογαριασμό σου,εκτός εστίας ήσουν σαν τον Σορεντίνο,αφου το βλέπεις οτι ο ΑΣ είναι Ριβάλντο.Tωρα σχετίκα με το αλτσχάιμερ....τι έλεγα; Α! ναι.Που είχαμε μείνει; ALEX

Ανώνυμος είπε...

Συγνωμη για τις συχνες παρεμβασεις.ΤΚ:Επειδη εχει καποια-εστω εμεση-σχεση.Γνωριζετε την προσφατη κοντρα μεταξυ Αμερικανων επιστημονων και κυβερνησης σχετικα με την προωθηση της θεωρια του "νοημονος σχεδιασμου" και την προσφυγη των πρωτων στις θρησκετικες κοινοτητες για βοηθεια? Νομιζω οτι βρισκομαστε στο...σωστο δρομο.ΑΣ

Καμπύλης Τάκης είπε...

Ρωμανέ εγραψες ακριβως αυτο που προσπαθώ -και σε αλλα σχόλια-να μεταφέρω στον ΑΣ.Γι αυτο σε σχόλιο στο προηγουμενο θέμα ειχα αναφερθεί στο υπο συζήτηση γραφοντας οτι μάλλον αυτολογοκριθηκα γιατι ηδη ειχα στο μυαλό μου τις πιθανές ενστάσεις του.Αυτο παράλληλα -ετσι το εξηγησα- δειχνει πόσο σοβαρά παιρνω τις θέσεις του εστω κι αν νομίζω οτι ειναι συνηθως απόλυτος ως προς τις δικές μου.Αλλά προτιμω τετοιους διαλόγους .Ακριβως αυτόν τον διαλογο θα ηθελα να δω να μεταφέρεται και στην Επιστήμη.Νομιζω οτι θα ηταν κέρδος.
Ρωμανέ με εκπλήσσεις και για τις νομικές σου γνώσεις.
ΑΣ:Χαιρομαι που η περιπέτεια του πατέρα σου ετυχε αυτης της αντιμετώπισης.Παρ' ολο που ισως μπορω να φανταστω πόσο δυσκολο ηταν.
Αυτο ακριβως μου ελεγε η Αργυρω Βούλγαρη οτι λείπει - ως αντιμετωπιση- στην Ελλάδα.

Καμπύλης Τάκης είπε...

ΑΣ μην προβοκάρεις.Δεν ειναι ακριβως ετσι τα πράγματα-μάλλον υπεραπλουστευεις.Ευτυχως η αμερικάνικη σκηνη ειναι -ακόμη- πολύ πιο συνθετη.Πάντως ωραια ιδέα για επόμενο αρθρο και συζητηση).
ΑΛΕΧ:εισαι -12...Δεν σου φτάνουν;

Ανώνυμος είπε...

ΤΚ Δεν ειμαι απολυτος στις αποψεις μου παντως εχετε καποιο δικιο καθοτι η διανοητικη μου συνευρεση με την "αλλη πλευρα" αποτελει για μενα ενα ειδος"ολεθριας σχεσης" απο πνευματικη αποψη.Μαλιστα οταν αφορα δημοσια θεματα (συλογικο ενσυνειδητο και ασυνειδητο)μερικες φορες...φυσαω και το γιαουρτι.Ειδικα σε ενα πλαισιο τυπου ελληνικης κοινωνιας μου ειναι αδυνατο να χαλαρωσω απολαμβανοντας και την οποια αστεια πλευρα του ζητηματος(νοιωθω οπως αν θα εριχνα τριμενα γιαλια στη σουπιτσα του μωρου για να κανω πλακα).Δεν ξερω εαν και ποσο ιδεοψυχαναγκαστικος ειμαι αλλα μερικες φορες φτανω στο σημειο να νομιζω οτι μπροστα στη θεολογικη πχ σκεψη/αντιληψη (ο θεος να με συγχωρισει και ο θεος να συγχωρισει τον εαυτο του) το Αλτσχάιμερ για τον ανθρωπο ειναι προαγωγη,αναβαθμιση,φυγη προς τα εμπρος,ευλογια,η ιδια η γη της απαγγελιας.Συνεπως δεν ειναι η απωλεια του μυαλου που με τρομαζει τοσο οσο η μολυνση του απο ενα σωρο σκουπιδια που ιστορικα εχει αποδειχθει οτι συνηστουν κυνδινο πανδημιας για την ανθρωποτητα (φονταμενταλισμοι,φασισμοι κλπ ισμοι).ΑΣ

Καμπύλης Τάκης είπε...

Απλώς να σημειώσω -χωρις κατ' ανάγκη αυτο να σημαίνει οτι διαφωνώ- πως η μεγάλη διαφορά της μόλυνσης του μυαλού απο σκουπίδια και της Αλτσχάϊμερ ειναι πως στη δευτερη δεν υπάρχει αλλη επιλογη

lemon είπε...

Μόνο κάποιος που το έζησε μέσα στην οικογένειά του μπορεί να καταλάβει τα τόσα παράδοξα αυτής της ασθένειας... όπως το να βλέπεις μια ζωή να πηγαίνει backwards, εναν ενήλικα να γίνεται μωρό,όπως το ότι εδώ είναι οι "φροντιστές" που χρειάζονται υποστήριξη και όχι ο ίδιος ο ασθενής. Κι επίσης το οτι ακόμη κι όταν τα πάντα σβήνουν, όλοι οι διακόπτες κατεβαίνουν, όταν το σώμα και η μνήμη-το μυαλό εγκαταλείπουν ανεπιστρεπτί τον ασθενή, εξακολουθεί να νιώθει, να αντιλαμβάνεται τον τόνο της φωνής των δικών του ανθρώπων και να ηρεμεί, δεν ξέρω πως λέγεται αυτό, συναίσθηση? ψυχή?
Δεν ξέρω αν ξέφυγα απο το θέμα σας, δεν χάνω ευκαιρία να μιλήσω για αυτό, θέλω να μιλήσω, γιατί τότε εμείς χρειαζόμασταν κάποιον να μας μιλήσει και δεν είχαμε, βαδίζαμε ψηλαφιστά.
Το τελικό μου συμπέρασμα-παρηγοριά ήταν οτι καλώς μας έτυχε αυτή η ασθένεια-απώλεια συνείδησης, παρά οποιαδήποτε άλλη, τουλάχιστον δεν αντιλήφθηκε τον εξευτελισμό του και τον ερχομό του θανάτου. Αλλα πάλι, μπορούμε να είμαστε σίγουροι γιαυτό? πονάει ακόμα.