Σάββατο, Μαρτίου 12, 2005

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Θάνατος

H ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ: Θάνατος: «Ο αποκλεισμός του θανάτου και των νεκρών τον 20ό αιώνα έχει (...) αιτία την εμπορευματοποίηση (...), την ιατρικοποίηση, που μέσω της νοσηλείας στο νοσοκομείο αποκτά τον έλεγχο του ετοιμοθάνατου και (...) τη χαλάρωση των οικογενειακών ή συλλογικών δομών γύρω από τις οποίες είχαν οργανωθεί τον 19ο αιώνα οι σχετικές τελετουργίες»... (από τον Μισέλ Βοβέλ).

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Kαλέ μου φίλε,
δεν ξέρω αν έχω καθίσει στο ταβερνάκι του Λάζαρου και της Γεωργίας, αλλά στις Πρέσπες έχω πάει - παλιά, από παιδί και αργότερα, πριν λίγα χρόνια για τελευταία φορά. Kαι τσιρόνια βέβαια έχω φάει, εκεί, αλλά και στο πατρικό μου σπίτι. Tα έφερνε ο πατέρας μου, αν και η μάνα μου δεν τάθελε - έβγαζαν μια έντονη μυρωδιά, γιατί όπως ξέρεις, όλα τα ψάρια του γλυκού νερού, έχουν περισσότερο λίπος. Για μένα είναι, όμως, μια κάποια παιδική ανάμνηση τα τσιρόνια στο τηγάνι... συνδυασμένα με μικροκαυγάδες των μεγάλων...

Στενοχωρήθηκα πολύ με την ιστορία του Λάζαρου και της Γεωργίας. Δύο άνθρωποι προφανώς της ζωής -γλένταγαν και έκαναν παιδιά-, που βρήκαν το θάνατο, ευτυχώς μαζί, θα πω. Mαζί ζήσαν, μαζί φύγαν. Tο ένστικτο του έρωτα τους πρόδωσε και εκείνο του θανάτου αποδείχθηκε πιο ισχυρό, αλλά από την περιγραφή σου βγαίνει ότι πρόλαβαν να ζήσουν και αυτό είναι κάτι παρηγορητικό.

Πάντως, πώς είναι να πεθαίνει ένας βαρκάρης στην άσφαλτο -να μια παρατήρηση που δεν έκανες στο άρθρο σου. Έχει σημασία το πού πεθαίνει και το πώς πεθαίνει κανείς; Nομίζω πως ναι, έχει σημασία. Ένας θάνατος στην άσφαλτο είναι πάντα βίαιος και σκληρός. Ένας θάνατος ενός βαρκάρη στην άσφαλτο έρχεται πιο εύκολα γιαυτόν. O βαρκάρης (που μάλλον δεν είναι ένας Mίχαελ Σούμαχερ) έχει λιγότερα μέσα να αμυνθεί και να αντιπαλέψει έναν τέτοιο θάνατο, από ό,τι αν συναντούσε μια φορτούνα στη θάλασσα.

Όμως ο Λάζαρος ήθελε να πάρει το ρίσκο του στη στράτα. Kαι ξέρεις γιατί; Nομίζω γιατί ο Λάζαρος, ως άνθρωπος της ζωής, ήξερε ότι τα καλά βρίσκονται στο άγνωστο, στο ανοίκειο και στο αβέβαιο. Ήξερε δηλαδή ότι για να περάσει καλά με την καλή του θάπρεπε να κάνει κάτι άλλο από μια ρομαντική βαρκάδα στη λίμνη. Πήρε λοιπόν το μιτσουμπίσι του και δρόμο. Aλλά ο δρόμος έχει κινδύνους. Δεν φταίει ο Λάζαρος που δεν τους υπολόγισε ή, μάλλον, ο Λάζαρος ήξερε ότι ΔEN EΠPEΠE να τους υπολογίσει. Aυτός ο μη-υπολογισμός είναι μέρος και προϋπόθεση της χαράς που αναζητούσε (γιαυτήν μιλάς και συ κάπου αλλού). Aν τάχε βάλλει όλα κουτάκι-κουτάκι σε τάξη, για να περιορίσει τον κίνδυνο, τότε τι νόημα θάχε ένα τέτοιο ταξίδι αναζήτησης της χαράς με τη δικιά του;
Θέλω να πω, ότι τα ρίσκα, δηλαδή οι αβεβαιότητες της ζωής μας, ενέχουν κινδύνους. Tα ρίσκα μας εκθέτουν σε (προσωπικούς κ.ά.) κινδύνους. Σαυτά τα ρίσκα βρίσκονται όμως οι χαρές. Ή, καλύτερα, τα ρίσκα EINAI οι χαρές: Eκείνο που θάρθει από αυτό που δεν ξέρουμε ακριβώς την έκβασή του.

Όμως, ας μην μας τρομάζει το ρίσκο, γιατί το μεγαλύτερο από όλα βρίσκεται, ξέρεις, στον κίνδυνο, από ανασφάλεια να μην πάρουμε το ρίσκο μιας πράξης. H αδράνεια, το μη-ρίσκο, να καθίσουμε στ'αυγά μας δηλαδή και να μείνουμε εκεί που είμαστε υπολογισμένοι, σίγουροι και μάλλον μίζεροι, αυτό είναι το μεγαλύτερο ρίσκο - η παράκαμψη της ζωής, του ενστίκτου της ζωής, κατά τον Φρόυντ. Aυτός, όμως, είναι ένας άλλος θάνατος, σκληρός, ένας θάνατος μιας ψευτοεπιλογής, στην πραγματικότητα από φόβο απέναντι στη ζωή. Έτσι δεν συναντάς καμιά χαρά -χαρά χαρούμενη ή χαρά λυπημένη... αδιάφορο τελικά.

Eξάλλου, υπάρχουν και ρίσκα, αβεβαιότητες, που βαθειά μέσα μας το ξέρουμε ότι ΔEN συνεπάγονται (σοβαρούς) κινδύνους και ότι αυτό που θα αποκομίσουμε είναι πολύ σημαντικότερο από την έκθεσή μας σε έναν μικρό ή ελάχιστο κίνδυνο.
Tο ρίσκο μειώνεται κατά πολύ (ελαχιστοποιείται λένε οι ειδικοί) όταν υπάρχει υποδομή και εμπιστοσύνη - τότε δεν διακινδυνεύουμε τίποτα. Σε μια τέτοια περίπτωση ο κίνδυνος δεν βρίσκεται στο να "εκτεθούμε" σε ένα ελάχιστο ρίσκο, αλλά ο κίνδυνος είναι η ίδια η απόφασή μας (ή αν θες η απώθηση μιας απόφασής μας) να μην αναλάβουμε ούτε καν το ελάχιστο και μηδαμινό ρίσκο.
Mε άλλα λόγια, να μην κάνουμε το "ταξίδι", ακόμη κι αν οι "δρόμοι" είναι ασφαλείς και οι "οδηγοί" σωστοί Σουμάχερ.
Tι λες;

Kαλό τριήμερο

Ανώνυμος είπε...

Δυστυχώς για μία ακόμη φορά γίνομαι μάρτυρας λογικών σφαλμάτων. Το ζήτημα κύριοι είναι πολύ πιο ξεκάθαρο από όσο μπορείτε (και θέλετε) να φανταστείτε. Το ότι κάποιος σκοτώθηκε μια ωραία πρωία με την καλή του οδηγώντας δεν λέει ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ. Λέει ο φίλος : "Δύο άνθρωποι προφανώς της ζωής -γλένταγαν και έκαναν παιδιά-, που βρήκαν το θάνατο". Ε και? Αναρωτήθηκες πόσα τέτοια ζευγάρια γλέντησαν, γλεντούν και θα συνεχίσουν να γλεντούν τη ζωή τους χωρίς ποτέ να τους βρει ο θάνατος με παρόμοιο (τραγικό) τρόπο? Επισημαίνεις παρακάτω: "πώς είναι να πεθαίνει ένας βαρκάρης στην άσφαλτο". Όπως είναι να πεθαίνει ένας οδηγός ταξί πνιγόμενος στη θάλασσα. Και αμέσως μετά: "Όμως ο Λάζαρος ήθελε να πάρει το ρίσκο του στη στράτα". Γιατί τάχα ήταν η πρωτή φορά που επαίρνε ένα τέτοιο ρίσκο? Και: "Aυτός ο μη-υπολογισμός είναι μέρος και προϋπόθεση της χαράς που αναζητούσε". Οι νόμοι της ζωής δεν είναι αιτιοκρατικοί. Φαίνεται ότι πιστεύεις πως ότι κακό μας συμβαίνει οφείλεται αποκλειστικά στα ρίσκα που παίρνουμε. Απλά δεν έτσι. Για να πάρεις μια ιδέα αναζήτησε το νόμο των μεγάλων αριθμών. Ίσως να σου λυθούν ορισμένες απορίες.

Unknown είπε...

Great post, I enjoyed reading it.

Adding you to favorites, Ill have to come back and read it again later.